چکیده:
مسکن یکی از مهمترین نیازهای انسان بعد از خوراک و پوشاک می باشد. اما این نیاز در غالب کشورهای در حال توسعه به علت رشد سریع جمعیت شهرها، تبدیل به مشکلی جدی گردیده است. از جمله شهرهایی که با مشکل کمبود مسکن درگیر بوده است، شهر شهرضا می باشد. این شهر با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص و قرار گیری در مرکز ارتباطی سه استان اصفهان، فارس، چهارمحال و بختیاری به عنوان یک شهر مهاجر پذیر محسوب شده و در چند دهه اخیر پذیرای مهاجرت های گسترده ای به ویژه از روستائیان و گروه های کم درآمد بوده است. این موضوع باعث شده تا اسکان غیر رسمی به شدت در شهر شهرضا افزایش یافته و این شهر مورد توجه دولت برای طرح مسکن مهر در اواخر دهه 1380 قرار گیرد. با توجه به اهمیت مسکن مهر در شهر شهرضا به دلیل مساحت گسترده آن، در این مقاله طرح مسکن مهر در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش روش توصیفی تحلیلی بوده و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی (مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه) استفاده شده است. همچنین به منظور تحلیل داده ها از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی از نمره 1 به ترتیب نمره 86/0، 72/0، 49/0 و 67/0 را دریافت کرده اند. بنابراین بعد اقتصادی وضعیت مناسب، بعد اجتماعی وضعیت نسبتأ مناسب، بعد زیست محیطی وضعیت متوسط و بعد کالبدی وضعیت نسبتأ مناسب را دارد. همچنین طرح مسکن مهر شهر شهرضا در ارزیابی نهایی نمره 72/0 را به خود اختصاص داده که نشان از اجرای نسبتأ مناسب این طرح در شهر شهرضا می باشد.
خلاصه ماشینی:
بنابراین در این مقاله با توجه به اهمیت موضوع مسکن به عنـوان یـک نیـاز اساسـی زنـدگی بـه صـورت عـام از یـک سـو و گستردگی مسکن مهر شهر شهرضا و جاری شدن سکونت در آن از ٥ سال گذشته از سوی دیگر، سـعی بـر آن اسـت تـا ایـن طرح در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس با مشخص شـدن نقـاط قـوت و ضعف آن پیشنهادهایی جهت بهبود وضعیت کمی و کیفی مسکن مهر شهرضا ارائه شود بنابراین پرسش اصـلی ایـن مقالـه آن است که مطابقت طرح مسکن مهر به لحاظ معیارهای کمی و کیفی مسکن مناسب در شهر شهرضا به چه میزان اسـت ؟ ضـمن اینکه بر اساس پیشینه پژوهش می توان فرضیه را بدین صورت تبیین نمود که «به نظر می رسد طرح مسـکن مهـر شهرضـا بـا معیارهای کمی و کیفی مسکن مناسب ، فاصله عمیقی داشته باشد.
این مشکلات بیش از هر چیز ناشی از موارد زیر است : o اولا از آنجا که طرح مسکن مهر سیاستی ارزشی بوده و مقرر بود به عنوان طرحی برای اقشار کم درآمد با حداقل هزینـه ساخته شود و با مبلغی بسیار پایین و با حذف قیمت زمین تحویل متقاضیان گردد، طرح مذکور در زمینی دولتی با فاصله حدود ٥ کیلومتری از مرکز شهر قرار گرفت ؛ o ثانیا با عنایت به ضعف دولت در نظارت بر تعاونی ها و انبوه سازان و نیز عدم امکان تـامین مـالی پـروژه هـا بـه عنـوان کمک های بلاعوض به اقشار کم درآمد، مساکن مذکور با حداقل مساحت فضای واحد مسکونی و حداقل کیفیت محیط داخلی بنا گردید، o ثالثا ورود افراد مهاجر و کم درآمد شهری از مناطق حاشیه نشین به این مسـاکن باعـث ایجـاد قشـربندی هـای مختلـف اجتماعی، تنوع فرهنگی و نهایتا کاهش حس تعلق خاطر در مسکن مهر شهرضا شد.