هنر ساسانی شمایل‌نگاری یا شمایل شکنی؟ مقاله

تاریخ دین زردشتی به لحاظ مستندات تصویری چندان غنی نیست و یکی از دلایلی که برای این امر ذکر شده مخالفت این دین با شمایل‌پرستی است. در نظر زردشتیان تصویرسازی بی‌اعتنایی به امور دینی و همچنین تلاشی برای آفرینش اهریمنی است که با این کار امکان ورود نیروهای شرّ در قالب تصویر مهیا شده و به همین دو دلیل گناه محسوب می‌شود. از سوی دیگر ساسانیان، زردشتیان متعصبی بودند که تصاویری از مقدسان خود را بر صخره‌ها نقش کرده و این موضوع را خلاف اعتقادات دینی خود نمی‌شمردند به همین دلیل نقوش برجسته فراوانی از این دوره به جامانده است. برخی از محققان آنان را مخالفان سرسخت تصاویر بدون تکیه‌گاه یا همان مجسمه‌های ایستاده و از اینرو شمایل‌شکن می‌دانند و معتقدند شمایل‌شکنی از زردشتی‌گری به مسیحیت و اسلام راه یافته است. از سوی دیگر برخی نیز ساسانیان را پیرو جنبش ضدشمایلی معرفی می‌کنند. اما با توجه به مفهوم شمایل‌شکنی و ضدشمایلی و نیز آثار به جامانده از ساسانیان اعم از بصری و ادبی به نظر می‌رسد که آنان در اصل فاقد تخیل تصویرپردازی بودند.