چکیده:
ایران دهمین کشور دنیا از لحاظ میراث فرهنگی، تمدن بشری و جاذبههای گردشگری است، اما از نظر جذب گردشگر در رتبههای پایین قرار دارد. گردشگری در دنیای کنونی یکی از مهمترین راههای جذب درآمد و توسعه محسوب میشود و کشورهای مستعد گردشگری با بهرهگیری از روشهای مختلف و ازجمله راهاندازی شبکههای تلویزیونی گردشگری تلاش میکنند سهمی از صنعت گردشگری را به خود اختصاص دهند. روش این تحقیق تحلیلی ـ توصیفی است و با بهرهگیری از تکنیک مصاحبۀ عمیق و استفاده از دیدگاههای برخی کارشناسان رسانه، ارتباطات و گردشگری، به موضوع چالشها و راهکارهای تأسیس تلویزیون گردشگری در ایران پرداخته است. در این بررسی با رعایت اصل اشباع، با 14 نفر از کارشناسان آشنا با موضوع مصاحبه شده است. از دو پرسش اصلی این پژوهش، در یکی به چالشها و مشکلات راهاندازی این شبکه پرداخته شده و در دیگری شناسایی الگوی اوّلیۀ تلویزیون گردشگری داخلی موردتوجه بوده است. نتایج پژوهش حاکی است که بیشتر صاحبنظران مشکلات راهاندازی شبکۀ گردشگری را شامل مشکلات قانونی، سیاسی، اقتصادی و حرفهای دانستهاند. مشکل قانونی، تنها به انحصاریبودن رادیو و تلویزیون مربوط میشود. از نگاه کارشناسان، مشکلات حرفهای شامل پنج مشکل مدیریتی، فنّی، نیروی انسانی، جذب مخاطبان و همچنین رقابت با تلویزیون دولتیاند. همچنین چالشهای مالی و اقتصادی در راهاندازی شبکۀ گردشگری، شامل گرانبودن تولیدات رسانهای و پرهزینهبودن ماهیت کار رسانه عنوان شدهاند. الگوی این شبکۀ گردشگری از نگاه کارشناسان، الگوی رسانۀ خدمت عمومی است؛ رسانهای که باید مخاطبمحور باشد و برنامههای آن با توجه به نیاز مخاطب تولید و پخش شوند.
خلاصه ماشینی:
در ايــن ميــان نقــش تلويزيــون در جــذب گردشــگر بــه لحــاظ برخــورداري از تصويــر و جذابيت هـاي بصـري ، از ديگـر رسـانه ها بيشـتر اسـت و شـايد هميـن علـت باعـث شـده کـه کشــورهاي توســعه يافته بــا راه انــدازي شــبکه هاي تلويزيونــي گردشــگري تــلاش ميکننــد بــا معرفـي جاذبه هـاي کشـور خـود، شـرايط جـذب بيشـتر گردشـگر را فراهـم سـازند.
بــه هميــن دليــل در ايــن تحقيــق درصــدد هســتيم تــا ضمــن دســتيابي بــه ضرورت هــاي تأســيس تلويزيــون گردشــگري ، نتايــج حاصــل از آن و نيــز چالش هايــي را کــه مي توانــد بــا آنهــا روبــه رو شــود واکاوي کنيـم و در نهايـت الگويـي بـراي ايـن تلويزيـون کـه مي توانـد شـبکه اي عمومـي باشـد، بـا رويکـرد بـه هنجارهـاي جامعـه ارائـه نماييـم .
پرسش هاي فرعي ـ دلايل و عوامل انحصار تلويزيون در ايران کدام اند؟ ـ چـه مرجعـي بايـد صـدور مجـوز و نظـارت بـر تلويزيـون گردشـگري را بـه عهـده داشـته باشد؟ ـ ضرورت هـا و الزامـات تأسـيس تلويزيـون گردشـگري بـا درنظرگرفتـن آينـدٔە رسـانۀ ملـي چيست ؟ ـ در توليــد و پخــش برنامه هــاي تلويزيــون گردشــگري چــه اولويت هايــي را بايــد مــورد توجـه قـرار دهيـم ؟ ۴.
بــا وجــود تعــدد و تنــوع کم نظيــر شــبکه هاي تلويزيونــي صــدا و ســيما، تاکنــون هيــچ شــبکۀ اختصاصـي بـراي امـر مهـم گردشـگري ايجـاد نشـده و حتـيکمتـر شـبکه اي را در ايـن مجموعۀ عظيـم مي توانيـم بيابيـم کـه در آن برنامه هـاي خـاص و دائمـي مرتبـط بـاگردشـگري و معرفـي جاذبه هـاي فرهنگـي ، تاريخـي و طبيعـي کشـور ايـران توليـد و پخـش شـود.