چکیده:
با بصری شدن نمادهای منزلت و هویت در مدرنیته متاخر، بدن به محملی برای ابراز هویت و نمادی از شخصیت فرد مبدل گشته است. مراقبت و نظارت بر بدن این امکان را برای افراد فراهم میکند تا روایت مشخصی از هویت خویش را حفظ کنند و آن را در معرض تماشای دیگران قرار دهند. این مقاله با توجّه به اهمیت موضوع، به بررسی رابطۀ سبک زندگی و تصویر بدن در بین زنان جوان میپردازد. چارچوب نظری تحقیق براساس نظریات گیدنز، بوردیو و فوکو تنظیم شده است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر، ۲۶۵۹۶۸۱ نفر و نمونۀ آماری آن ۴۱۵ نفر از زنان جوان شهر تهران میباشند که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شده اند. دادهها و اطلاعات نیز با استفاده از روش پیمایشی و کاربرد تکنیک پرسشنامه جمع آوری گردیده است. برای تحلیل دادهها از رگرسیون چند متغیره و مدلسازی معادلات ساختاری (AMOS) استفاده شده است. آزمون فرضیهها بیانگر آن است که بین متغیرهای مصرف فرهنگی، سرمایه فرهنگی، مدیریت بدن، گرایش مذهبی، فعالیتهای فراغتی، تحصیلات، سن و تصویر بدن رابطه معنادار وجود دارد. نتایج رگرسیون هم حاکی از آن است که برحسب ارزش بتا به ترتیب: مدیریت بدن، گرایش مذهبی، مصرف فرهنگی، سرمایه فرهنگی، تحصیلات و سن، بیشترین تاثیر را در تبیین تصویر بدن داشتهاند. همچنین، به منظور آزمون کلی و جزئی الگوی نظری، از مدلسازی معادلات ساختاری بهره گرفتیم که شاخصهای برازش بالا حاکی از حمایت بسیار خوب دادهها از مبانی نظری میباشد.
خلاصه ماشینی:
بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر تصویر بدن با تأکید بر سبک زندگی در بین دختران و زنان جوان منصور حقیقتیان 1 سید علی هاشمیان فر 2 مسعود دارابی 3 تاریخ دریافت مقاله: 9/6/1394 تاریخ پذیرش مقاله:27/8/1394 با بصری شدن نمادهای منزلت و هویت در مدرنیته متاخر، بدن به محملی برای ابراز هویت و نمادی از شخصیت فرد مبدل گشته است.
آزمون فرضیهها بیانگر آن است که بین متغیرهای مصرف فرهنگی، سرمایه فرهنگی، مدیریت بدن، گرایش مذهبی، فعالیتهای فراغتی، تحصیلات، سن و تصویر بدن رابطه معنادار وجود دارد.
بر این اساس از آنجا که جهت گیری جامعهشناسی معاصر به سمت پذیرش اهمیت رو به افزایش حوزه مصرف و فعالیتهای سبک زندگی در شکل دادن به هویت شخصی و جمعی است، (گیدنز، ۱۳۸۲: ۱۱۹) هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر تصور از بدن با تاکید برسبک زندگی در بین دختران و زنان جوان در شهر تهران میباشد.
با توجه به مباحث فوق، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به سوالات زیر است: عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر نحوه شکل گیری بدن در شهر تهران کدام اند؟ آیا سبکهای زندگی بر تصورات زنان و دختران جوان از بدنشان تاثیر میگذارد؟ پیشینه تجربی تحقیق آزاد ارمکی و چاوشیان در تحقیقی با عنوان "بدن به مثابه رسانهٔ هویت"، به مطالعه ۸۲۵ نفر از زنان بالای ۱۸ سال شهر تهران میپردازند که اطلاعات مورد نظر با استفاده از روش پیمایشی و تکنیکهای مصاحبهٔ همراه با پرسشنامه به دست آمد.