چکیده:
مقاله حاضر که با عنوان"التزام به حقوق جوانان: فرصتی برای تحقق چشمانداز افق 1404 هـ. ش." تنظیم شده است، در واقع یک تحقیق کاربردی است و هدف آن تبیین ابعاد مثبت حقوق جوانان در تحقق اهداف چشمانداز افق 1404 هـ. ش. می باشد. در این مقاله، ضمن پاسخگویی به سؤالات تحقیق، این فرضیه نیز تأیید میشود که بین التزام به حقوق جوانان به عنوان یک متغیر و تحقق اهداف سند چشمانداز به عنوان متغیر دیگر، رابطهای معنادار و مستقیم وجود دارد. روش بهکار برده شده در این تحقیق از نوع اسنادی بوده و دادههای آن کیفی است. برای نیل به هدف تحقیق و ارائه بهترین پاسخها به سؤالات تحقیق، ساختار کار به گونهای طراحی شده است که کلیات بحث در مقدمه، تعریف مفاهیم و مبانی نظری و پیشینه موضوع حقوق جوانان در مبحث اول با عنوان "ادبیات و چارچوب مفهومی و نظری" آورده شده و در مبحث دوم با عنوان "تحلیل وضعیت: از آرمانها تا چالشها"، نیز به بررسی وضعیت آرمانی موضوع در چارچوب سند چشمانداز و نیز چالشهای موجود در حوزه حقوق جوانان پرداخته شده است. در انتهای کار نیز پیشنهادهای مناسب در حوزه حقوق جوانان که بتواند به تحقق اهداف مرتبط در سند چشمانداز کمک کند، با عنوان "حقوق جوانان و استلزامات برای تحقق چشمانداز 1404 هـ.. ش." آورده شده است. در مبانی نظری، پاردایمها و رویکردهای مد نظر نگارندگان، به طور شفاف بحث شده و چنین مطرح شده است که حقوق جوانان، در ذیل دو پاردایم سرمایه اجتماعی و حقوق متقابل قابل تبیین بوده و رویکردهای مناسب به حقوق جوانان که بتواند به تحقق سند چشمانداز کمک کند، همانا رویکردهای تعادلگرا (توجه همزمان و برابر به حقوق و تکالیف جوانان) و توسعهگرا (سرمایه اجتماعی جوانان عاملی برای نیل به توسعه پایدار) میباشند.
خلاصه ماشینی:
در مبانی نظری، پاردایمها و رویکردهای مد نظر نگارندگان، به طور شفاف بحث شده و چنین مطرح شده است که حقوق جوانان، در ذیل دو پاردایم سرمایه اجتماعی و حقوق متقابل قابل تبیین بوده و رویکردهای مناسب به حقوق جوانان که بتواند به تحقق سند چشمانداز کمک کند، همانا رویکردهای تعادلگرا (توجه همزمان و برابر به حقوق و تکالیف جوانان) و توسعهگرا (سرمایه اجتماعی جوانان عاملی برای نیل به توسعه پایدار) میباشند.
به نظر میرسد این رویکرد در سطوح کلان جمهوری اسلامی بیشتر مورد توجه و اقبال است، چرا که بیشتر اعضای شورای عالی جوانان و به خصوص رئیس وقت آن، جناب حجتالاسلام سید محمد خاتمی، در جلسه شانزدهم شورا که قرار بود منشور ملی حقوق جوانان تصویب شود، بر این نکته تأکید کردند که منشور ملی حقوق جوانان، باید با منشور تربیتی نسل جوان تلفیق شود تا در کنار حقوق جوانان، تکالیف آنها نیز لحاظ شود.
برخی از چالشهای عمده به صورت مختصر به شرح ذیل مورد بررسی قرار میگیرد: 1- عدم پیگیری شایسته نهادهای متولی در تحقق حقوق و تکالیف جوانان: سازمان ملی جوانان از سال 1379 به موجب ماده 157 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1383-1379) به عنوان سازمان متولی امور جوانان تأسیس یافت تا در کنار دیگر ساختارها و ظرفیتهای ملی همچون شورای عالی جوانان، هیئتوزیران، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و مجمع تشخیص مصلحت نظام خلأ موجود در حوزه ساماندهی امور جوانان را پر کند.