چکیده:
مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه مردم از نظام سیاسیو قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. هر حاکمیتی در چارچوب شرایط عصر خود و با توجه به مذهب، فرهنگ، خلقیات وپیشینهجامعه، اصول خاصی را به عنوان مبنای مشروعیت ارائه می کند. مساله مهم در اینجا توان تلفیق این اصول باشرایط مختلف است. یکی از ابزارهایی که حکومت ها برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند، بهره گیری از اندیشه ها و عقاید سیاسی ایرانی در مورد جایگاه والای حکومت و لزوم اطاعت از حاکم بود. تیموریان(912- 771ق.) در جهت کسب مشروعیت به این اصل مهم توجه داشتند. این مقاله بر آن است تا مشروعیت حاکمیت تیموریان را بر مبنای اندیشه های ایرانی و در قالب عناوینی همچون؛ حقّ الهی حکومت، فرهمندی، تأیید الهی، تأثیر پذیری از آداب ملکداری پادشاهان ایرانی و... به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای بررسی نماید.
خلاصه ماشینی:
در این میان ، اعتقاد ایرانیان به الهی و آسمانی بودن حق حکومت هم در دوره باستان و هم دوران پس از اسلام تأثیر به سزایی در برحق نمودن حاکمیت فرمانروایان و توجیه مناسـبی بـرای اعمـال قـدرت و تسلط آنان بر مردم به شمار میرفت .
14 در ایران باستان برای نشان دادن فرهمند بودن پادشاه ، نشانه ها و نمادهایی بـه کـار مـیرفـت و شاید از این لحاظ بین تأیید الهی و فر ایزدی- در عین این که فر، خود، مبین تأییـد پادشـاه از سـوی خدا و نشانه قدرت وی بود- تفاوت هایی وجود داشته و فر، صورتی مادی تر به خود میگرفت ..
ویژگیهای تیمور و تأثیر آن در مشروعیت وی: در آستانه ظهور تیمور اوضاع کشور ایران از لحاظ آشفتگی و چند دستگی و هرج و مرج به گونـه ای بود که بسیاری از مردم آمدن فردی با اقتدار تیمور را آرزو میکردند تا آشوب و نـاامنی پایـان گیـرد؛٥٣ تـا جایی که وقتی خواجه حافظ شیرازی از قدرت یافتن تیمور در ماوراءالنهر اطلاع مییابد میگوید: آدمی در عالم خاکی نمیآید به دست عالمی دیگر بباید ساخت وز نو آدمی خیز تا خاطر بدان ترک سمرقندی دهیم کز نسیمش بوی جوی مولیان آید همی 54 علاوه بر این که شرایط زمانه ، ظهور تیمور را میطلبید، ویژگیهای خاص تیمور و اقتـدار وی در کسب و استمرار قدرت توسط او تأثیری به سزا داشت .