چکیده:
بی گمان تشکیل دولت شهرها یکی از ویژگیهای تمدن یونان به شمار می آید که در واقع می توان آن را سرآغاز شکل گیری مناسبات سیاسی و فرهنگی و نقطه اتصال جریانات نیمه تاریخی و افسانه ای عصر هومری و دوره تاریخی یونان عصر کلیستنس دانست. آتن به عنوان نمونه این دولت شهرها نقش بسزایی در پیشرفتهای سیاسی وفکری واجتماعی یونان داشت.عوامل جغرافیایی،تسامح درعقاید مذهبی، مهاجرت وارتباط با دیگر تمدنها وتغییر و تحول در مبانی سیاسی حکومت کافی بود تا دولت شهر آتن به متکاملترین شکل خود ازلحاط فکری و سیاسی و اقتصادی برسد. این مقاله برآن است تا به روش توصیفی- تحلیلی نقش این عوامل را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. بر اساس یافته های تحقیق شرایط مساعد جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی مبنای تکامل اقتصادی و اجتماعی دولت شهر آتن بوده است.
خلاصه ماشینی:
جمعیت اندک شهروندان در آتن باعـث شـد که حکومت دموکراسی که کلیستنس ایجاد کرده بود مقبولیت یابد زیرا آنها به آسانی میتوانسـتند در تصمیم گیریهای مهم سیاسی گرد هم آیند و با هم تعامل فکـری داشـته باشـند و علـی رغـم وجـود عناصر نامتجانس ، یک نظم اجتماعی حاکم که خود شهروندان بودند بدون وابستگی بـه هـیچ قـدرت خاصی اداره دولت شهر آتن را به عهده بگیرندودر تکامل و پیشرفت آن سهیم باشـند عـلاوه بـر ایـن نبود یک دین رسمی دولتی و عـدم دخالـت آن در کارهـای عمـومی دولـت شـهر شـرایطی را بـرای شهروندان ایجاد کرده بود که خود آنها در قبال کاری که انجام میدادند مسول باشند و سرنوشت خود و جامعه ی خود را به قضا و قدر نسپارند.
حکومتی کـه سـولون ایجاد کرده بود استعدادهای شخصی را بر میانگیخت و به نسب کاری نداشت او توانست با اصلاحات جدید خود شالوده ی یک اجتماع مدنی را پی ریزی کند و آزادی و برابری اقشـار مختلفـی را تضـمین کند در واقع سولون برای اینکه روح اجتماعی مردم را رشد دهد به همه ی آتنیان حـق رأی دادن داد و در محاکم قضایی داوری را به شهروندان واگذار کرد و نظام سیاسی و اقتصادی نوینی به جـای نظـام پیشین جایگزین کرد و برای نخستین بار فرد از قید و بندهای سخت خانوادگی و قبیلـه ای و مـذهبی رها شد.