فراتحلیل کیفی شاخص‌ها و مولفه‌های شهر اسلامی؛ مبتنی بر متون دینی مقاله

امروزه سیمای عمومی شهر در شمال، جنوب، شرق، غرب و در آداب و رسوم متنوع،‌ مشابه یکدیگر است. در بسیاری از موارد، این شکل از شهر هیچ سنخیتی با محیط فرهنگی، مذهبی و اجتماعی شهر ندارد. استخراج شاخص‌ها و بررسی میزان و امکان تحقق ویژگی‌های شهر اسلامی، با توجه به شرایط موجود، همواره یکی از دغدغه‌های مهم در زمینة شهرسازی و معماری بوده است که توجه محققان را به خود جلب نموده است. هدف این پژوهش، استخراج و نقد شاخص‌های مطرح شده در زمینه شهر اسلامی است. در این تحقیق با مطالعه منابع به صورت مروری، مهم‌ترین شاخص‌های مطرح شده در زمینه شهر اسلامی، در قالب عناصر پنج‌گانه استخراج شده است تا با این وسیله فهم کلی از مفهوم «شهر اسلامی» در این چارچوب شکل گیرد. سپس، این شاخص‌ها مورد نقد و بررسی قرار گرفته و مهم‌ترین و اولویت‌دارترین شاخص‌ها که قابلیت پیاده‌سازی متناسب با شرایط موجود را دارا می‌باشند، استخراج شده است.

استخراج شاخص‌ها و بررسی میزان و امکان تحقق ویژگی‌های شهر اسلامی، با توجه به شرایط موجود، همواره یکی از دغدغه‌های مهم در زمینة شهرسازی و معماری بوده است که توجه محققان را به خود جلب نموده است. هدف این پژوهش، استخراج و نقد شاخص‌های مطرح شده در زمینه شهر اسلامی است. در این تحقیق با مطالعه منابع به صورت مروری، مهم‌ترین شاخص‌های مطرح شده در زمینه شهر اسلامی، در قالب عناصر پنج‌گانه استخراج شده است تا با این وسیله فهم کلی از مفهوم «شهر اسلامی» در این چارچوب شکل گیرد. استخراج شاخص‌ها و بررسی میزان و امکان تحقق ویژگی‌های شهر اسلامی، با توجه به شرایط موجود، همواره یکی از دغدغه‌های مهم در زمینه شهرسازی و معماری بوده است. در این تحقیق، با مطالعه منابع به صورت مروری مهم‌ترین شاخص‌های شهر اسلامی، در قالب عناصر پنج‌گانه استخراج شده است تا بدین‌وسیله فهم کلی از مفهوم «شهر اسلامی» در این چارچوب شکل گیرد. این پژوهش، به دنبال روشن کردن دلایل عدم تحقق شهر و شهرسازی اسلامی در دوران معاصر و همچنین، نقد شاخصه‌های مطرح شده در زمینه شهر اسلامی، از سوی اندیشمندان و محققان می‌باشد. مهم‌ترین اهداف خرد این تحقیق عبارتند از: - استخراج شاخص‌ها و ویژگی‌های مطرح در زمینة شهر و شهرسازی اسلامی، در قالب عناصر شهری پنج‌گانه مسجد، مسکن، بازار، معابر و محله. پورجعفر، محمدرضا و همکاران، 1395، «تبیین ویژگی‌های طراحی شهری ایرانی اسلامی تبریز ـ مورد مطالعه: بازار بزرگ شهر»، فیروزه اسلام، پژوهه معماری و شهرسازی اسلامی، ش 2، ص 87-108.