چکیده:
وابستگی به تمرین فرایندی است که معمولا بین ورزشکاران پرورش اندام بعد از رهاکردن تمرین، شخص را به تحمل علائم جسمانی و روانی وادار میکند.هدف پژوهش حاضر، تعیین روایی و پایایی نسخة فارسی مقیاس وابستگی به پرورش اندام بود. بدینمنظور، 196 ورزشکار پرورش اندام زن و مرد بهطور تصادفی خوشهای انتخاب شدند و نسخه فارسی مقیاس وابستگی به پرورش انداماسمیت و هال (2004) را تکمیل کردند. با استفاده از روش ترجمه- بازترجمه، درستی ترجمة نسخة فارسی مقیاس تایید شد. سپس، برای تعیین روایی سازة پرسشنامه از تحلیل عاملتاییدی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری و برای تعیین همسانی درونی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد که مدل اول (نه سوالی) برازش مطلوبی ندارد؛ اما بعد از حذف یک سوال، مدل دوم با هشت سوال از شاخصهای برازندگی (06/0 = شاخص ریشة میانگین مجذور برآورد تقریب، 91/0= شاخص برازش مقایسهای بنتلر؛ 86/0=شاخص برازش تاکر- لویس) و همسانی درونی قابلقبولی (همسانی درونی برای کل مقیاس 74/0 و برای خردهمقیاسهای وابستگی خبرگی، وابستگی تمرینی و وابستگی اجتماعیبهترتیب 80/0، 70/0 و 73/0) برخوردار است؛ بنابراین، میتوان از نسخة فارسی تعدیلیافتة مقیاس وابستگی به پرورش اندام بهعنوان ابزاری روا و پایا برای ارزیابی و مطالعة وابستگی به پرورش اندام در ورزشکاران ایرانی بهره گرفت.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که مدل اول (نه سؤالی) برازش مطلوبی ندارد؛ اما بعد از حذف یک سؤال، مدل دوم با هشت سؤال از شاخصهای برازندگی (06/0 = شاخص ریشة میانگین مجذور برآورد تقریب، 91/0= شاخص برازش مقایسهای بنتلر؛ 86/0=شاخص برازش تاکر- لویس) و همسانی درونی قابلقبولی (همسانی درونی برای کل مقیاس 74/0 و برای خردهمقیاسهای وابستگی خبرگی، وابستگی تمرینی و وابستگی اجتماعی بهترتیب 80/0، 70/0 و 73/0) برخوردار است؛ بنابراین، میتوان از نسخة فارسی تعدیلیافتة مقیاس وابستگی به پرورش اندام بهعنوان ابزاری روا و پایا برای ارزیابی و مطالعة وابستگی به پرورش اندام در ورزشکاران ایرانی بهره گرفت.
تحلیل ویژگیهای روانسنجی پرسشنامة 29 سؤالی و هشتعاملی وابستگی به تمرین، همسانی درونی Obligatory Exercise Questionnaire (OEQ) Pasman & Thompson Commitment to Exercise Scale (CES) Ogden, Veale & Summers Exercise Dependence Questionnaire (EDQ) نامناسبی را برای برخی از عاملها گزارش داد (19، 18) و نتایج تحلیل عاملی اکتشافی این پرسشنامه نشان داد که تنها سه عامل از هشت عامل ملاک راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی 1 را ارزیابی میکنند (13)؛ بنابراین، هاوسنبلاس و سیمونز 2 (20) اقدام به طراحی و ساخت مقیاس وابستگی به تمرین 3 کردند که چهارچوب مفهومی آن نیز همانند پرسشنامة وابستگی به تمرین، ملاکهای بالینی مؤلفههای وابستگی به مواد است (17).
علاوهبراین، عاملهای مقیاس وابستگی به Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) Symons & Hausenblas Exercise Dependence Scale (EDS) Bodybuilding Dependence Scale (BDS) Smith, Hale & Collins Smith & Hale پرورش اندام همبستگی معناداری با عاملهای سیاهۀ بدشکلی عضلات 1 نشان دادهاند.