چکیده:
توسعه مناطق مرزی بهعنوان مناطقی که حدود قانونی و قلمرو قدرت کشورها را مشخص میسازند از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا پژوهش حاضر باهدف شناخت ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، محیطی و سیاسی- امنیتی در استان مرزی ایلام و نقش آن در میزان توسعهیافتگی انجامگرفته است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی میباشد. برای بررسی تهدیدات اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی، سیاسی و نظامی – امنیتی از واکاوی دادهها و اسناد تاریخی بهره گرفتهشده و با استفاده از نرمافزار Arc GIS نقشههای فضایی و سطحبندی تهیه شده است. ابتدا مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای بخشهای آمایشی استان ایلام شناسایی و سپس جهت شناخت وضعیت توسعه در سطح شهرستانهای استان ایلام از تکنیک چند معیاره تاپسیس و روش وزن دهی آنتروپی بهره گرفته شده است. نتایج نشان میدهد به لحاظ سطوح توسعه، شهرستانهای شیروان و چرداول و مهران جزو شهرستانهای برخوردار، شهرستانهای دره شهر، ایلام و دهلران در سطح نیمه برخوردار و شهرستانهای ایوان، ملکشاهی و آبدانان در سطح محروم از توسعه قرارگرفتهاند. از مهمترین راهبردهای کلیدی برای توسعه استان میتوان به راهبردهای رونقبخش تجاری- بازرگانی با شناخت بازارهای هدف بالفعل و بالقوه و بهرهگیری از ظرفیتهای ایجادشده و ایجاد تقویت و توسعه زیرساختها در سطح استان اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
بنابراين با توجه به مسائل مطـرح شـده مـي تـوان سـؤال اصلي پژوهش را اين گونه مطرح کرد: مهم ترين ملاحظات محيطي، اجتماعي- فرهنگـي، اقتصـادي، سياسـي و امنيتـي- نظـامي استان مرزي ايلام کدم اند؟ سطوح توسعه يافتگي در بين شهرستان ها استان ايلام چگونه است ؟ مباني نظري چـارچوب نظـري توسـعه منـاطق مـرزي، در کـل ، چـارچوب توسـعه منطقـه اي اسـت .
نتايج تحقيق ايشـان نشـان داده اسـت که با توجه به شرايط فعلي، راهبردهاي مناسب حرکت در مسير آمايش مناطق مـرزي شـرق کشور از نوع تدافعي است و هم اکنون بر اساس اولويت بندي انجام شده راهبردهـاي تـدوين برنامه جامع ، توسعه همه جانبه استان هاي شرقي کشور (بخصـوص منـاطق مـرزي)، توسـعه و تقويت انواع زيرساخت هاي کالبدي، شامل : حمل ونقل ، راه آهن ، جاده و...
شهرسـتان مهـران به عنوان يکي از شهرستان هاي مرزي کشور (هم مـرز بـا اسـتان عـراق ) کـه در شـمال غربـي استان ايلام واقع شده است با کسب امتياز ٠.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل شماره ٣- سطح بندي شهرستان هاي استان ايلام بر اساس مجموع مؤلفه هاي محيطي، اجتماعي، اقتصادي و کالبدي نتيجه گيري استان ايلام نيز به عنوان يکي از مناطق مرزي کشور به ويژه بعـد از انقـلاب اسـلامي در کنـار اين که يکي از استان هاي محروم به لحاظ توسعه يافتگي است ، با انواع تهديـدات اجتمـاعي، اقتصادي، سياسي و نظـامي- امنيتـي روبـه رو بـوده اسـت .