چکیده:
واژه «طائفه» در آیات و روایات متعددی استعمال شده که یکی از بحث برانگیزترین آن¬ها، آیه مربوط به حد زنا است. در این آیه «طائفهای» از مومنان باید شاهد اجرای حد باشند که فهم مراد واقعی از این واژه در مباحث فقهی تاثیرگذار خواهد بود. درباره تعداد افرادی که عنوان طائفه بر آنان صدق میکند در منابع لغوی، تفسیری و فقهی نظرات متفاوتی وجود دارد. معنای طائفه در روایات اهلبیت علیهم السلام نیز مورد توجه قرار گرفته که با همه نظرات موافق نیست؛ دراینصورت تعارضی اجمالی بین فهم عرف متشرعه و مفاد احادیث به وجود میآید که فقیه را در مقام فتوادادن دچار مشکل خواهد نمود. در این نوشتار تلاش میشود با استفاده از قواعد فقه الحدیث، راهکاری برای کشف معنای صحیح از این واژه ارائه شود.
خلاصه ماشینی:
"/> بههرحال این سؤال مطرح میشود که آیا اتیان به این امر، وجوبی است یا استحبابی و با حضور چند شاهد مومن، محقق خواهد شد؟ اهمیت این معنا ازآنجهت است که میتواند در فتوای فقهی و احکام حقوقی تاثیر مستقیم داشته باشد؛ این نوشتار برای نخستین بار در چهار گسترۀ لغت، تفسیر، فقه و حدیث به دنبال کشف مراد واقعی از این لفظ بوده است؛ بیشک اگر معنای روایی روشنی برای یک عنوان قرآنی وجود داشته باشد، میتواند بر نظرات عالمان علوم مختلف مقدم بوده و چه بسا در آنها نیز تاثیر بگذارد؛ در این تحقیق پس از گردآوری نظرات دانشمندان لغت، تفسیر و فقه فریقین، روایاتی که به تعیین تعداد افراد مشمول واژه طائفه پرداختهاند، اعتبارسنجی و بررسی میگردد.
"/> اما در کتاب خلاف از این نظر برگشته و حضور حداقل ده شاهد را برای اجرای حد زنا لازم دانسته است؛ ازآنجاکه کتاب خلاف با رویکرد فقه مقارن نوشته شده، شاید نقل سخنان فقیهان غیر امامی، علت این تغییر نظر را روشنتر کند؛ خود شیخ این نظرات را این چنین گزارش کرده است: و أقل ذلک عشرة و به قال الحسن البصری و قال ابن عباس أقله واحد و روی ذلک أیضا أصحابنا و قال عکرمة اثنان و قال الزهری ثلاثة و قال الشافعی أربعة؛ کمترین آن [طائفه] ده نفر است و این نظر حسن بصری است و ابنعباس گفته کمترین آن یک نفر است و این را همچنین اصحاب ما روایت کردهاند و عکرمه گفته دو نفر و زهری گفته سه نفر و شافعی گفته چهار نفر.