چکیده:
یرواند آبراهامیان در کتاب ایران بین دو انقلاب، برخلاف روایت مشهور، مدعی است نقطه آغاز انقلاب به قیام 19 دی قم باز نمی گردد بلکه نخستین جرقه آن، به جلسه های شب شعر و ناآرامی های پس از آن در دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف)، باز می گردد. در نوشتار حاضر، با ت یکه بر مستندات تاریخی، این ادعا مورد بررسی علمی قرار گرفته و ضمن وارد کردن نقدهای ده گانه، عدم همخوانی مدعای مزبور با شواهد تاریخی اثبات می شود.
خلاصه ماشینی:
نخستين جرقه انقلاب دردهه پنجاه ونقدي برتحليل يرواند براهاميان سهراب مقدمي شهيداني حسن محمدي زنجاني چکيده يرواند آبراهاميان در کتاب ايران بين دوانقلاب ، برخلاف روايت مشهور، مدعي است نقطه آغاز انقلاب به قيام ١٩دي قم باز نمي گردد بلکه نخستين جرقه آن ، به جلسه هاي شب شعر و ناآرامي هاي پس از آن در دانشگاه صنعتي آريامهر (شريف )، باز مي گردد.
اين نگاه به مرور در برخي آثار منتشرشده در داخل ايران نيز اثر گذاشته و به عنوان نمونه عمادالدين باقي ، در مدخل «امام خميني » در دايره المعارف تشيع ، نقطه عطف مبارزات در دهه پنجاه را به فضاي باز سياسي و اصلاحات شاهانه باز گردانده و چنين مي نويسد: در دي ماه سال ١٣٥٥ به دليل مجموعه اي از شرايط جهاني و داخلي فشارهايي براي اجراي اصلاحات و فضاي باز سياسي اعمال شد و شاه علي رغم ميل خويش مي کوشيد وانمود کند که شخصا تصميم گرفته است به مردم آزادي داده شود.
١ در موضوع نامه نگاري روشنفکران در دهه پنجاه نيز آبراهاميان به دنبال القاي چنين معنايي است ؛٢ حال آن که در منابع معتبر تاريخي ، ارتحال آيت الله سيد مصطفي خميني و علني شدن نام امام در سراسر کشور و تلاش رژيم براي تخريب وجهه امام خميني با نگارش نامه موهن در روزنامه اطلاعات و قيام ١٩دي قم و در پي آن شکل گيري چهلم هاي زنجيره اي ، به عنوان جرقه اصلي انقلاب اسلامي در نيمه دوم دهه پنجاه معرفي شده است .