چکیده:
پویاییهای منطقهای بهویژه بعد از وقایع بهار عربی، بروز بحرانهای جدید ازجمله در سوریه و عراق و بروز پدیده تروریسم داعش و تضعیف دولتها و بهتبع بازتعریف نقش بازیگران منطقهای و فرامنطقهای برای پرکردن خلأ قدرت، زمینههای شکلگیری راهبرد جدیدی در سیاست خارجی ایران را اجتنابناپذیر میکند که قابلیت سازگاری با محیط در حال انتقال منطقهای را داشته باشد. فرضیه اصلی این مقاله این است که دو اصل تقویت «همکاریهای منطقهای» و «بازدارندگی تهدید از منطقه» (بهشکل سخت و نرم) باید بهنوعی تعادل در شرایط جدید برسند تا جایگاه ایران در توازن قوای منطقهای حفظ شود. بر این اساس، نویسنده ضرورت ترکیب تدریجی دو راهبرد جاری سیاست خارجی و معرفی راهبرد سومی را اجتنابناپذیر میداند که از آن بهعنوان «ایران قوی از درون» یاد کرده است.
خلاصه ماشینی:
com فصلنامه مطالعات راهبردي سال بيست و يکم شماره چهارم زمستان ١٣٩٧ شماره مسلسل ٨٢ 184 فصلنامه مطالعات راهبردي، شماره ٨٢ زمستان ٩٧ مقدمه استراتژي سياست خارجي ايران براي تقويت جايگاه خود در توازن قواي منطقـه اي چيسـت و چگونه در روند زمان دچار تکامل و سازگاري با محيط منطقه اي شـده اسـت ؟ علـي شـمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران مـي گويـد: "رويکـرد منفـي ديگـران ، نـه بـه دليـل ماهيـت تهديدآميز فعاليت هاي هسته اي، موشکي و منطقه اي ، بلکه به دليل مخالفت آنها با قدرتمند شدن ايران است .
١. ادغام اقتصادي منطقه اي در حوزه رشد و توسعه اقتصادي کشور، يک ديدگاه قوي در نخبگان حـاکم ايـران و همچنـين حوزه روشنفکري کشور وجود دارد که يک روش مناسب براي رشد اقتصادي کشور، باتوجه به تضادهاي موجود بين ايران و غرب ، به ويژه پس از خروج ترامپ از برجـام و ايجـاد تنگناهـاي جديد ژئوپليتيک در زمينه تبادلات اقتصادي و انتقال تکنولوژي و سرمايه در روابـط بـا غـرب ، تقويت اتصال منطقه اي و ادغام اقتصـادي در حـوزه همسـايگي اسـت (خرمشـاد، فرجـي راد، موسوي، بيگدلي: شوراي راهبردي روابط خارجي، ١ شهريور ١٣٩٦).
٢. بازدارندگي در منطقه هم زمان يک ديدگاه غالب ديگر در ميان نخبگان حوزه سياست گذاري و گاه روشنفکري ايراني اين است که راه حفظ امنيت پايدار از طريق "پيشگيري" از تهديد و تقويت جايگاه دولت هاي دوست با هدف پرکردن خلأهـاي امنيتـي حاصـل از وضـعيت جنـگ و بحـران در منطقـه يـا به عبارتي "گسترش حوزه اثربخشي" (متقي: ١٢ دي ١٣٩٧) ، به ويژه در محيط پيراموني اسـت .