چکیده:
هدف ما از پژوهش پیشرو آن است که با روش توصیفی- تحلیلی ساختهای دوگذرای زبان فارسی را در دستور نقش و ارجاع بررسی کرده و ساختارهای نحوی و معنایی آن را واکاوی نماییم. همچنین به بررسی این ساختها در چهارچوب رویکرد ردهشناختی هسپلمث (2015) خواهیم پرداخت. برپایۀ رویکرد ونولین (2007)، یافتههای پژوهش گویای آنست که بیشتر ساختهای دوگذرای زبان فارسی از سلسلهمراتب جهانی اثرگذار-اثرپذیر پیروی میکنند و از این رو در این ساختها پذیرنده که آخرین موضوع در ساختار منطقی است، کلاننقش اثرپذیر را دریافت میکند و در نتیجه «ساخت مفعولی حرفاضافهای» حاصل خواهد شد. اما اگر رویکرد هسپلمث (2015) را در پیش بگیریم آنگاه درمییابیم که زبان فارسی در زمرۀ زبانهایی است که انطباق نامستقیم دارند، یعنی مفعول ساختهای تکگذرا به شیوهای یکسان با پذیرنده در ساختهای دوگذرا رمزگذاری میشوند.
خلاصه ماشینی:
هدف ما از پژوهش پيش رو آن است که با روش توصيفي- تحليلي ساخت هاي دوگذراي زبان فارسي را در دستور نقش و ارجاع بررسي کـرده و ساختارهاي نحوي و معنايي آن را واکاوي نماييم .
برپايۀ رويکرد ون ولين (٢٠٠٧)، يافته هاي پژوهش گوياي آنست که بيشتر سـاخت هـاي دوگذراي زبان فارسي از سلسله مراتب جهاني اثرگذار- اثرپذير پيروي ميکنند و از اين رو در اين ساخت ها پذيرنده که آخرين موضوع در ساختار منطقي است ، کلان نقش اثرپذير را دريافت ميکند و در نتيجه «ساخت مفعولي حرف اضـافه اي» حاصـل خواهد شد.
Role And Reference Grammar (RRG) نقش و ارجاع بررسي کرديم ، آنها را برپايۀ رويکرد رده شناختي هسپلمث (٢٠١٥) نيز مورد واکاوي قرار خواهيم داد.
اين دو کلان نقش به کمک جايگاه هاي موضوع در ساختار منطقي محمول ها تعيين و بر روي نمودار سلسله مراتب اثرگذار- اثرپذير بازنمايانده ميشوند: (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٢: سلسله مراتب اثرگذار- اثرپذير (ون ولين ، ٢٠٠٩) بازنمايي معنايي در دستور نقش و ارجاع بر پايۀ مفهوم «نوع عمل ٣» وندلر (١٩٦٧) استوار است .
در سامانۀ تجزيۀ واژگاني دستور نقش و ارجاع ، بازنمايي معنايي محمول هاي سه جايگاهي به صورت زير است : (به تصویر صفحه مراجعه شود) در اين نظريه هيچ محمولي بيش از دو موضوع نميتواند بگيرد و از اين رو، فعل هاي سه جايگاهي داراي بازنمايي مرکبي به صورت بالا خواهند بود.
Haspelmath, Martin (2008), “Ditransitive Constructions: Towards a new Role and Reference Grammar account?”.