اشخاصی که در مشروطیت سهمی داشتند مقاله

"یغما شمارهء مسلسل 272 شمارهء دوم اردیبهشت 1350 سال بیست‌وچهارم از یادداشتهای سید حسن تقی‌زاده اشخاصی که در مشروطیت سهمی داشتند یکی اگر بپرسد سهم بزرگ در نهضت مشروطه عاید چه کسی است بعقیدهء من‌ هیچ‌کسی بیش از مرحوم آقا سید عبد الله بهبهانی سهمی ندارد و آقا میرسید محمد طباطبائی این دو نفر مجتهد طهران،ولی بهبهانی خیلی‌خیلی بلکه صد برابر سهمش‌ زیادتر است. در آن رژهء توتون و تنباکو که مردم قیام کردند بر ضد رژه و حاجی میرزا حسن‌ شیرازی که در سامره می‌نشست آخرش حکم به تحریم تنباکو کرد،آقا سید عبد الله که‌ همیشه با دولت سازش داشت رفت بالای منبر قلیان کشید. آنطوریکه در ذهنم ترتیب دادم در طهران این دونفر در اول کار و در عراق‌ هم آخوند آقا ملا کاظم خراسانی و آقا شیخ عبد الله مازندرانی و حاجی میرزا حسین حاجی‌ میرزا خلیل طهرانی که در سن بر آنها تقدم داشت اینها سه‌نفر بودند اما مخالف بزرگی‌ داشتند که آقا سید کاظم یزدی بود. قبل از مشروطیت آنها همیشه مواظب موازنه بودند دیدند روس‌ بالا رفت قبل از مشروطیت روزنامه‌ها نوشتند باید کاری بشود اختیار از دست یک نفر بیرون برود این بود که بمشروطیت تمایل کردند،بخاطر خدا که نبود هرچه بود نتیجه‌اش‌ بخیر ایران شد،چون از روسها خیلی ملاحظه داشتند همه‌جا کمک می‌کردند و الا شیخ‌ خزعل سر راه می‌گرفت سردار اسعد نمی‌توانست به بختیاری برود."