چکیده:
در شهرهای کنونی کمتر فضای امن و مناسبی برای فعالیت¬های کودکان یافت می¬شود. کودک امروز به دلیل عدم امنیت محیط شهری در اتاق کوچک خود در انبوهی از آپارتمان¬ها محبوس شده است و دیگر از آن جنب¬و¬جوش و هیاهو جهت شناخت و کسب تجربه در محیط خارج از خانه خبری نیست. درحالی که او فضایی می¬خواهد که بتواند خلا حضور طبیعت را در زندگی¬اش پر کند، مکانی که زمینه مناسب برای پرورش و رشد استعدادهایش را ایجاد کند."مهد کودک¬" فضایی مختص کودکان می¬باشد، در گذشته مهد کودک ها صرفا جهت نگهداری کودکان بوده¬اند، اما این فضاها در دنیای امروزه دارای وظایفی جدید می-باشند. مهدکودک¬ها برای سالیان متمادی است که ساختمان¬هایی بی¬رنگ، یکنواخت و صرفا عملکردگرا بودند و باید این نکته را متذکر شد که صرفا استفاده از رنگ¬های شاد درخانه¬های تغییر کاربری یافته به مهدکودک نمی¬تواند فضایی مناسب برای کودکان باشد. بلکه در طراحی فضای معمارانه، آن فضا باید متناسب با سن، سلیقه و شرایط جسمی و روحی استفاده¬کنندگان باشد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است تا فضایی صرفا برای کودکان به نام "خانه کودک" و با تاکید بر بهره¬گیری از قابلیت¬های محیطی و آموزشی موثر بر ذهن و رفتار کودکان و رویکردی جهت ارتقاء و شکوفایی خلاقیت و ایجاد انگیزه بازی در آنان با تدابیر معمارانه است. طراحی خانه کودک برای گروه سنی 4 تا 7 سال در نظر گرفته شده است و سعی بر تلفیق معماری و طبیعت در ایجاد فضاهای انعطاف¬پذیر و متنوع می¬باشد. فضاهای طراحی شده در خانه کودک بر اساس مطالعات و نیازهای کودکان و عوامل موثر بر رشد خلاقیت در کودکان می¬باشد. روش تحقیق این پژوهش شامل مرور و مطالعه منابع کتابخانه¬ای، مشاهده و بررسی نمونه¬های موجود و مرتبط با موضوع می باشد. در نهایت مشخص گردید استفاده از فرم های سیال و پویا در ساختمان، پیش بینی فضای باز برای کودکان، کاربرد فضاهای متناسب با مقیاس ذهنی و روانی کودکان از همه مهم تر استفاده از عوامل طبیعی در طراحی و بهره گیری از گیاهان و آب می تواند تاثیر بسزایی در مناسبسازی طراحی خانه کودک داشته باشند.
خلاصه ماشینی:
در زمینه محیط کودکان در سال های اخیر در کشورمان پژوهش هایی انجام شده که به چند نمونه از آن ها اشاره می شود: دکتر عبدالحمید نقره کار و همکاران در مقاله ای با عنوان ((طراحی فضای مهد کودک بر اساس رابطه بین صفات خلاقیت و ایده های معمارانه))، به بررسی و تبیین مدلی علّی میان برخی صفات مؤثر در خلاقیت کودکان 3 تا 6 ساله ایرانی و برخی ویژگی های سامانه معماری پرداخته اند و بیان داشتند با به کارگیری ایده های حاصل از مدل تحقیق خود، می توان فضاهای مهد کودک ها را به گونه ای طراحی کرد که انگیزش کودک ارتقا یافته، قدرت تخیل و کنجکاوی او افزایش یابد و به پرورش خلاقیت کودک منجر شود (نقره کار و همکاران،1388).
از آثار ارزشمند دیگر در این زمینه می توان به کتاب «رمز و راز دنیای کودک» نوشته ی غلامحسین ریاحی اشاره کرد؛ وی در این کتاب به اهمیت پرورش تخیل کودکان نیز اشاره می کند و بیان می دارد که در سنین 4 تا 7 سالگی تخیل کودک جنبه علمی پیدا می کند، از این رو در این سنین طراحی فضاهایی با هدف پرورش خلاقیت کودکان امری مهم تلقی می شود؛ همچنین حسینی و همکاران در مقاله با عنوان «نقش فضاهای باز محله در رشد و خلاقیت کودکان»،در ابتدا قابلیت فضاهای باز و پارک های محله ای را معرفی کردند، سپس به بررسی بعضی مطالعات مربوط به رشد و سلامت کودکان و در نهایت به بررسی طراحی محیط های ویژه برای کودکان و ارائه معیار و الگو پرداختند.