چکیده:
آزادی¬های فردی و جمعی یکی از موضوعات مهم و اساسی در عرصه حقوق بین الملل به شمار می¬رود که در اعلامیه و توصیه¬های منبعث از حقوق بین الملل بر رعایت آن به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر تاکید شده است. حتی توصیه¬ها و اعلامیه¬های موجود در زمینه آزادی¬های فردی و جمعی باعث چالش¬هایی میان حقوق بین¬الملل و حقوق داخلی دولت¬ها شده است؛ این مجادله در عرصه حقوق بین¬الملل و حقوق خصوصی دولت¬ها نمود بیشتری یافته است. در این میان، اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین المللی حقوقی مدنی و سیاسی، میثاق بینالملل حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و ...به عنوان مبانی نظری حقوق بین¬الملل محسوب می¬شوند که هرکدام به نحوی بر آزادی¬های فردی و جمعی تاکید کرده¬اند. آزادی¬هایی نظیر حق آزادی بیان، مذهب، عقیده، اظهارات سیاسی، به عنوام مهم¬ترین ابعاد آزادی فردی به شمار می¬روند و در مقابل، آزادی اجتماعات، تشکیل اتحادیه، سندیکا، حق مالکیت عمومی، آموزش جمعی و برابر و ...نیز به عنوان ابعاد آزادی¬های اجتماعی محسوب می¬شوند که در عرصه حقوق بین الملل بسیار مورد توجه هستند و به صورت سلبی و ایجابی، دولت¬ها موظف و ملزم به رعایت آن هستند.
خلاصه ماشینی:
در این که حقوق بین الملل و اعلامیههایی نظیر اعلامیه جهانی حقوق بشر باعث توجه بیشتر به آزادی های فردی و اجتماعی در کشورهای مختلف جهان شده است، تردیدی وجود ندارد، اما نحوه مواجهه دولت ها و نظام های سیاسی با این مسأله نیز مهم است.
در همین زمینه، در ماده دوم میثاق بین الملل حقوق مدنی و سیاسی سازمان ملل متحد و در بند سوم آن چنین آمده است: هریک از اعضای عضو این میثاق متعهد است که: 1- تضمین نماید، فردی که حقوق و آزادیهایش که در این میثاق به رسمیت شناخته شده است، نقض گردد، باید وسیله ای جهت جبران خسارت مؤثر داشته باشد؛ هرچند این نقض به وسیله افرادی انجام گرفته باشد که در سمت رسمی خود قرار داشته اند.
چنان چه از متن مفاد ماده 9 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و ماده 9 اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده 20 اعلامیه اسلامی حقوق بشر و ماده 5 کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادی های اساسی، می توان این گونه نتیجه گرفت که آزادی و امنیت شخصی یکی از حقوقی است که برای همه انسان ها به رسمیت شناخته شده و دولت ها موظف به پاسداری از آن شده اند.
ضمن اینکه سایر اسناد بین المللی نظیر میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی که با الگوبرداری از اعلامیه جهانی حقوق بشر نوشته شده است، در ماده بیست و دوم خود چنین آورده است: 1- هرکس حق آزادی (تشکیل) اجتماعات با دیگران را دارد.