چکیده:
مفسران فریقین درباره ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی در آیه 159 سوره نساء اختلاف دیدگاه دارند. منشاء اختلاف آنان در این آیه درباره ارجاع ضمیر«ها» در قبل «موته» است.
دیدگاه مفسران را در این زمینه میتوان سه دسته دانست: برخی تنها به نقل اقوال پرداخته و دیدگاهی بر نگزیدهاند. گروهی دیگر با ارجاع ضمیر موته به اهل کتاب ایمان آنان را به حضرت عیسی در لحظات پایان عمر دیدهاند. گروه سوم که بیشتر در بین مفسران شیعه است، ایمان اهل کتاب را به دوره حضور عیسی و قبل از موت ایشان منحصر میداند.
نوشتار پیشرو که با روش توصیفی -تحلیلی سامان یافته است، به بررسی این موضوع میپردازد و در آن، با ارزیابی دیدگاههای فریقین، ضمن مناقشه در نظریه انحصار ایمان اهل کتاب به عیسی قبل از موت اهل کتاب، دیدگاه گروه سوم را قول مختار عنوان کرده است.
خلاصه ماشینی:
نوشتار پیشرو که با روش توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته است، به بررسی این موضوع میپردازد و در آن، با ارزیابی دیدگاههای فریقین، ضمن مناقشه در نظریه انحصار ایمان اهل کتاب به عیسی قبل از موت اهل کتاب، دیدگاه گروه سوم را قول مختار عنوان کرده است.
مقدمه از جمله آیاتی که میتوان در تفسیر تطبیقی موضوع مهدویت در محور«ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی» و بالتبع آن، ایمان به اسلام در عصر ظهور از آنها بهره برد، آیه 159 سوره نساء است: (إن من أهل الکتاب إلا لیؤمنن به قبل موته و یوم القیامة یکون علیهم شهیدا(.
تمامی این روایات، همانطور که برخی مفسران میگویند، از باب جری و تطبیق است و با سیاق آیات (که در مقام بیان جریان مصلوب شدن حضرت عیسی( و ایمان اهل کتاب به ایشان است سازگار نیست و اساسا در آیه، سخن از پیامبر خدا نیست که بتوان ضمیر را بدان برگرداند (رک: طباطبایی، 1417: ج 5، ص134).
تفاوت وی با دیگران در این است که به عنوان دلیل بر صحت نظریه خود میگوید: معنایی که ما نمودیم، میتواند هر دو قول را جمع کند؛ بدین صورت که هر کدام از اهل کتاب، قبل از مرگ خود به حقیقت حضرت عیسی( پی خواهد برد و از طرفی دیگر، چون آیه بر حیات حضرت عیسی( دلالت دارد، مراد از «ها »در «موته» عیسی است و کسانی که در زمان حیات او در بازگشت به زمین به او ایمان میآورند (سبزواری، 1409: ج10، ص121).