چکیده:
کرامت انسان مفهومی ژرف و قدیمی در تفکّر انسانی و اسلامی دارد. کرامت امتیازی است که به انسان، به واسطة انسان بود¬نش، از همان بدو تولّد و بدون توجّه به دین، فرهنگ، زبان، نژاد، ملیّت، مقام، خویشاوندی و قومیّت و... اختصاص مییابد. درحقیقت کرامت ذاتی انسان باعث شده تا افراد اجازه یابند از کرامت، آزادی و قابلیّتهای خود برای پی ریزی نوآوری¬ درعرصههای مختلف جامعه بهره گیرند. پروردگار عالمیان در قرآن کریم میفرمایند: «و ما فرزندان آدم را بسیارگرامی داشتیم... .» دراین آیه وآیات و روایات بسیار دیگری برکرامت ذاتی ا¬نسان ها تاکید شده است. مبنای حقوق انسانها در اعلامیّة جهانی حقوق بشر نیز، کرامت ذاتی آنها میباشد. نوع دیگر کرامت انسانی، اکتسابی بوده و در رابطة انسان با خداوند تعریف شدنی است «همانا گرامیترین شما نزد پروردگارتان، با تقواترین شماست.» در این راستا نوع بشر میتواند با پیمودن راه تقوا به کرامت اکتسابی نیز دست یابد. در این نوشتار سعی شده است کرامت انسانی از دیدگاه غرب و اسلام با تکیه براندیشه و اشعار امام خمینی(ره) مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
» ( بادرین،1382: 227 ) برخی اصول اعلامیّه جهانی حقوق بشر که در اسلام نیز جهت حفظ کرامت انسانی بر آنها تأکید شده است، عبارتند از: حقّ حیات؛ در مادة 3 اعلامیّه، آزادی فطری افراد بشر و مبارزه با بردگی؛ مواد 1،3و4، لغو شکنجه و رفتار برخلاف شئون بشری؛ در ماده 5، لغو تبعیض؛ مواد 2و7، حق دادخواهی و رسیدگی به اتّهام در دادگاه صالح؛ مواد 8 ،9 و10، اصل برائت؛ بند اوّل ماده 11، اصل قانونی بودن جرم و مجازات؛ بند2 ماده 11، رعایت حریم خصوصی افراد؛ ماده12، آزادی انتخاب و ترک اقامتگاه؛ مواد13 و 14، حقّ تابعیّت و تغییر آن؛ ماده 15، آزادی شرکت در مجامع و اتحادیه ها؛ ماده 20 اعلامیه و همچنین بند 4 ماده 32، حق شرکت در اداره امور سیاسی کشور؛بند اوّل مادة21، حقّ امنیّت شخصی واجتماعی؛ مواد 3 و22، حمایت از شرافت و اعتبار افراد؛ مادة 12، آزادی ابراز و تغییر عقیده؛ مواد 18 و19 (عمید زنجانی و توکّلی، 1386: 165) در دو میثاق بین المللی حقوق مدنی وسیاسی وحقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی(مصوب 1966 میلادی) نیز حیثیت ذاتی انسان مبنای سایرحقوق دانسته شده است.
(حقیقت پور،1393: 34) 2-2- مقایسة حقوق بشر از دیدگاه امام خمینی(ره) و اعلامیّة جهانی حقوق بشر حضرت امام (ره) به عنوان یک فقیه جامع الشّرایط آشنا به امور زمان و روشنفکر، با شناخت دقیق از جهان پیرامون خود و با الهام از آموزه های دین مبین اسلام توانست نظامی را بنیانگذاری نماید که اصل و دغدغه آن همانا حقوق بشر بوده است البته نه حقوق بشر انسان محور بلکه حقوق بشر خدا محور، حقوقی که تضمین اجرای آن نه تنها وابسته به فرد نیست بلکه قادر است فارغ از تفکّرات گوناگون بشری به صورت بسیار گسترده پیاده سازی گردد.