چکیده:
تحلیل گفتمان انتقادی میکوشد، به بررسی و تحلیل گفتمان در سطحی فراتر از جمله بپردازد، تا هم جنبههای زبانی و هم جنبههای اجتماعی گفتمان را آشکار کند. این روش در قیاس با سایر روشهای تحلیلی گفتمان، جامعتر و کارآمدتر است و به منظور ارایه تحقیقی کیفی در حوزه روانشناسی گفتمان و عنصر هویّت، بسیار کارساز خواهد بود. در این پژوهش کوشیدهایم، متن مورد مطالعه را بر پایه تحلیل سه سطح «توصیف»، «تفسیر» و «تبیین» طبق نظریه «نورمن فرکلاف» بررسی کنیم و با گردآوری دادههای کمّی نشان دهیم، اوّلا بافت تاریخی و اجتماعی تولید متن تا چه اندازه در فرآیند شکلگیری گفتمان در این متن روایی موثّر بوده است؟ ثانیا رویکردهای هویّتی جوهرگرا، سازهانگار و گفتمانی در این متن چگونه بازنمایی شدهاند و چه ارتباطی با شرایط اجتماعی تولید متن و موضع ایدئولوژیک عصر نویسنده داشته است؟ ثالثا از نظر روانشناسی گفتمانی، هویّت در این متن چگونه در ارتباط با کنشهای اجتماعی برساخته میشود و در ارتباط با مناسبات قدرت چه کارکرد ایدئولوژیکی دارد ؟
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش کوشیدهایم، متن مورد مطالعه را بر پایۀ تحلیل سه سطح «توصیف»، «تفسیر» و «تبیین» طبق نظریۀ «نورمن فرکلاف» بررسی کنیم و با گردآوری دادههای کمّی نشان دهیم، اوّلاً بافت تاریخی و اجتماعی تولید متن تا چه اندازه در فرآیند شکلگیری گفتمان در این متن روایی مؤثّر بوده است؟ ثانياً رویکردهای هویّتی جوهرگرا، سازهانگار و گفتمانی در این متن چگونه بازنمایی شدهاند و چه ارتباطی با شرایط اجتماعی تولید متن و موضع ایدئولوژیک عصر نویسنده داشته است؟ ثالثاً از نظر روانشناسی گفتمانی، هویّت در این متن چگونه در ارتباط با کنشهای اجتماعی برساخته میشود و در ارتباط با مناسبات قدرت چه کارکرد ایدئولوژیکی دارد ؟ کلید واژهها: .
از منظر روانشناسی گفتمان، نیز باید گفت که این نوع از گفتمان همچون رویکرد فرکلافی بر نمودهای ویژهای از کاربرد زبان که بر نحوۀ شکلگیری خویشتن و احساسات افراد و تحوّل آنها در طول تعاملات اجتماعی نظر دارد، متمرکز شده است.
4- تحلیل در سه سطح «توصیف»، «تفسیر» و «تبیین» در این بخش در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، حوادث و شخصیّتها و به طور کلّی گفتمانهای موجود در متن، مورد بررسی قرار میگیرد و سعی میشود با این شیوه به درک بهتری از این اثر و ساز و کارهای فرهنگی و اجتماعی آن دست یافت.
روابط قدرت و خصوصیّات ایدئولوژیک آنها در این رمان و مبارزۀ راوی با این اندیشهها با نوعی از گزارههای نوشتاری بیان میشود که مبتنی بر هر سه سطح توصیف و تفسیر و تبیین است.