چکیده:
بیان مسئله :امروزه با فراگیرشدن سبک زندگی مدرن، توجه به جنبههای جامعهشناسی محیطی در شهرها بیش از هر زمان دیگری موردتوجه برنامهریزان و طراحان شهری قرار گرفته است. این امر سبب شده که شهرها و فضاهای شهری موجود در آنها فراتر از کالبد موجود در آنها و سازههای نسبتا عظیمی که در آنها احداث شده است، موردتوجه قرار گیرند. در فضاهای شهری، به عامل سرزندگی نسبت به دیگر عوامل جامعهشناختی توجه ویژه شده است. این امر به سبب انتظارات و توقعاتی است که بلافاصله بعد از مطرحشدن نام فضای شهری در اذهان شهروندان شکل میگیرد. در واقع، یکی از برجستهترین توقعاتی که افراد از فضاهای شهری دارند، پویایی و نشاط آن فضاهاست که در قالب مفهوم سرزندگی شهری معنا میشود.
هدف :به نظر میرسد عاملی که نقش حیاتی در ایجاد این سرزندگی ایفا میکند، وجود فعالیتهایی است که در متن فضاهای شهری وجود دارد. تحقیق حاضر، با هدف بررسی تاثیر و نقش الگوهای فعالیتی موجود بر میزان سرزندگی فضاهای شهری شکل گرفته است. چهارراه ولیعصر تهران بر اساس مطالعات صورتگرفته به عنوان نقطهای کلیدی در قلب شهر تهران و در ساختار شهر تهران شناسایی شده و به عنوان یک فضای (سطحی) کاملا شهری سرشار از الگوهای فعالیتی متفاوت است، اما تحقیقات پیشین نشان میدهد که سرزندگی در این فضا در سطح مطلوبی قرار ندارد. به همین دلیل بررسی میزان سرزندگی مبتنی بر الگوهای فعالیتی موجود در این فضای مهم شهری مورد پرسش قرار گرفت.
روش تحقیق :روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است که در بخش تحلیل، پس از تدوین پرسشنامه بر اساس مدل مفهومی تحقیق و توزیع آن، روش رگرسیون با استفاده از نرمافزار SPSS19 برای بررسی رابطة میان متغیرهای عملکردی و تاثیر آن بر میزان تعاملات اجتماعی به کار گرفته شد.
نتایج :نتایج نشان دادند که متغیر ابعاد عملکردی در جهات چهارگانة چهارراه به عنوان متغیری حیاتی در تعیین میزان تعاملات اجتماعی و در نتیجه ایجاد سرزندگی در چهارراه ولیعصر ایفای نقش میکند. این در حالیست که به نظر میرسد غفلت از برنامهریزی خردمقیاس مبتنی بر دو عامل ایستایی/پویایی در هر دو جبهة شمالی و جنوبی و تنوع در الگوی فعالیتی به خصوص در جبهة جنوبی چهارراه ولیعصر به عنوان عوامل تضعیفکنندة تعاملات اجتماعی و سرزندگی شهری عمل میکنند.