چکیده:
زمینه: توجه به جایگاه انسان، حس احترام به بشر و رعایت رفتار اخلاقی نسبت به او را برمی انگیزد. توجه به حقوق انسان بر مبنای توصیه های اخلاقی که برگرفته شده از آموزه های اسلامی هستند از عوامل بسیار مهم در روند شکل گیری معماری ایران است و همواره در ماهیت ابنیه سنتی و روند شکل گیری آنها موثر بوده است. پرسشی که در این تحقیق مطرح می شود عبارت است از: نحوه تجلی توصیه های اخلاقی متاثر از آموزه های اسلامی در معماری خانه های سنتی چگونه است؟ به منظور پاسخ گویی به این پرسش، خانه های سنتی از آثار معماری سنتی اقلیم گرم و خشک به منزله نمونه پژوهشی انتخاب شده است. در این مقاله توصیه های اخلاقی به مثابه متغیر مستقلی است که بر ساختار کالبدی خانه به عنوان متغیر وابسته، موثر واقع می شود. برای پی بردن به رابطه میان این دو متغیر، روش تحقیق از نوع تاریخی-تفسیری انتخاب شده است.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که توصیه های اخلاقی در معماری خانه های سنتی از آن توجه بوده است. و تاثیرات آن در قالب رعایت محرمیت، عدم اشراف، اهمیت مهمان نوازی، حسن همجواری، حقوق همسایگی، پرهیز از اسراف و رعایت قناعت تجلی یافته است.