چکیده:
هدف از این پژوهش، تحلیل راهبردی جایگاه سرمایه اجتماعی در رونق گردشگری طبیعی مردمنهاد در استان مازندران است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و ترکیبی است که در فاز کمی به روش توصیفی ـ همبستگی و با استفاده از فن پیمایش و در فاز کیفی با استفاده از فن SWOT انجام شد. جامعه آماری، روستاهای هدف گردشگری و ساکنان مناطق روستایی این روستاها در استان مازندران بوده است (19345=N). حجم نمونه بر اساس آماره کوکران، 207 نفر برآورد گردید. جامعه آماری در فاز کیفی، کارشناسان گردشگری طبیعی مازندران بودند که به صورت هدفمند، 11 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار اندازهگیری در فاز کیفی، مصاحبه عمیق و در فاز کمی، پرسشنامه محققساخت و از نوع بستهپاسخ بود که روایی آن با استفاده از نقطه نظرات پانلی از متخصصان محقق گردید. پایایی دسته گویههای آن نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، بین دیدگاه روستاییان از سرمایه اجتماعی و هر یک از اجزای توسعه گردشگری طبیعی مردمنهاد رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. همچنین، آن دسته از روستاییانی که در سازمانهای محلی عضو بودند نسبت به روستاییانی که عضو نبودند، از سطح سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی بیشتری برخوردار بودند. علاوه بر این، نتایج تحلیل نشان داد، برای توسعه گردشگری طبیعی مردمنهاد لازم است اقدامت حمایتی از سوی سازمانهای گروگزار با توجه به ابعاد اجتماعی صورت گیرد و اعتبارات لازم جهت توسعه ساختاری و فیزیکی گردشگری طبیعی مردمنهاد لحاظ شود.
خلاصه ماشینی:
1 Tourism Development جدول شماره (١) فرصت ها و تهدیدهای گردشگری طبیعی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (منبع : ٣٨-٣٣ :٢٠٠٥ ,Drumm and Moore) برای تحقق اهداف مهمی چون محافظت از محیط زیست ، افزایش کنترل و مشارکت افراد محلی در توسعه روستایی و همچنین مزایای قابل توجه دیگری که برای میزبان (جامعه محلی به عنوان مقصد گردشگری) مطرح است ، گردشگری طبیعی مردم نهاد١ (CBET) شکل گرفت که به به فعالیت های گردشگری با مشارکت مردم محلی اشاره دارد؛ به طوری که در منطقه خود بر اساس داراییها و جاذبه های طبیعی و فرهنگی منطقه به فعالیت بپردازند تا منجر به حفظ محیط زیست و بهبود معیشت جامعه محلی شود ( :٢٠١٢ ,Kuuder Manu ٩٩).
سرمایه اجتماعی با استفاده از همسان سازی افراد جامعه از جهات گوناگون ، باعث ایجاد اعتماد و ارتباط متقابل میشود و بر این اساس با تأمین اعتماد و مشارکت محلی، زمینه را برای جذب گردشگر طبیعی و توسعه اقتصادی ـ اجتماعی فراهم میکند 1 Community Based Ecotourism (امین بیدختی و شریفی، ١٢٤:١٣٩١).
این موضوع در گردشگری طبیعی مردم نهاد نه تنها مستثنی نیست بلکه به علت مردم نهاد بودن ، نمود بیشتری پیدا میکند (امین بیدختی و شریفی، ١٣٣:١٣٩١) عینالی و همکاران ، به ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه گردشگری روستایی با تأکید بر خانه های دوم در شهرستان بوئین زهرا پرداختند.