چکیده:
این پژوهش، با هدف بررسی مؤلفههای فرهنگی مجموعه انیمیشنهای پربیننده کودکان انجام یافت. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاسی بود. جامعه آماری شامل 15 قسمت مجموعه انیمیشن باب اسفنجی، شلوار مکعبی تولید شده توسط کمپانی نیکلودین بود و همه این انیمیشنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین یافته های به دست آمده در پنج گروه اصلی شامل: ارزشها، هنجارها، ضدهنجارها، نمادها و هویت دسته بندی شد. نتایج نشان داد که این مجموعه کارتونی با ارائه و تبیین ارزشهای اجتماعی، دینی و اقتصادی و هنجارهای قانونی در جامعهپذیری مخاطبان نقش داشته، الگوهای رفتاری در برقراری انواع روابط اجتماعی را معرفی کرده و خشونت، بیاحترامی به دیگران و رفتارهای غیراخلاقی و غیرقانونی را نیز در معرض دید بینندگان قرار می دهد. همچنین در این کارتون از نمادهای غیرکلامی برای انتقال پیامها بسیار استفاده شده است. این مجموعه انیمیشن از انواع نمادها در جهانی کردن هویت تمدن غربی بهره گرفته بهطوری که بیننده در هر جای دنیا که باشد با فرهنگ امریکایی کاملاً ارتباط برقرار میکند. مؤلفههایی مانند ارزش اجتماعی، خشونت، نمادهای غیرکلامی و هویت تمدن غربی در مجموعه انیمیشن «باب اسفنجی، شلوار مکعبی» بیشتر بکار رفته و به هنجارها در مقایسه با ارزشها و ضدهنجارها کمتر پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
سؤال اول: در انیمیشن باب اسفنجی چه نوع ارزشهای فرهنگی به کودکان ارائه میشود؟ همانطور که در جدول شماره 1 نشان داده شده است ارزشهای موجود در 15 قسمت بررسی شده مجموعه انیمیشن باب اسفنجی، شلوار مکعبی به سه دسته ارزشهای اجتماعی، ارزشهای دینی و ارزشهای اقتصادی تقسیم شدهاند.
بررسی هویتهای ارائه شده در 15 قسمت انیمیشن باب اسفنجی شلوار مکعبی تمها مفاهیم استخراج شده هویت شغلی پوشش کاری هویت ملی دلار، واحد پول امریکا/ ولنتاین، روز عشق و علاقه/ کراوات بهعنوان پوشش رسمی/ کلاه سیاه و لباس فراگ بهعنوان پوشش افراد ثروتمند امریکا/ لباس کاوبوی بهعنوان پوشش غرب امریکا و وسترن/ مارش نظامی برای احترام به مردهها هویت فرهنگی ولنتاین، روز عشق و علاقه/ کسب اطلاعات از تلویزیون/ کراوات بهعنوان پوشش رسمی/ مطالعه روزنامه/ لباس کاوبوی بهعنوان پوشش غرب امریکا و وسترن/ موسیقی راک/ نمایش شخصیتهای ابر قهرمان هویت تمدنی ابرقدرتها بازیکن فوتبال امریکایی، پادشاهی بریتانیا و فضانورد روسی هویت قومی صدای سرخپوستها به هنگام شکار کردن را در آوردن بهعنوان سنت قومی هویت شغلی ازجمله هویتهای مطرح در این انیمیشن است که در قالب پوشش افراد خود را نشان میدهد.
مؤلفههایی مانند ارزش اجتماعی، خشونت، نمادهای غیرکلامی و هویت تمدن غربی در مجموعه انیمیشن باب اسفنجی، شلوار مکعبی بیشتر بکار رفته و به هنجارها در مقایسه با ارزشها و ضدهنجارها کمتر پرداخته شده است.