چکیده:
سرمایهگذاری خارجی از جمله منابع تامین مالی با بیشترین گردش در جهان امروز است. بیشتر کشورهای جهان با ایجاد اصلاحات سیاسی و حقوقی بهدنبال جذب این منابع هستند. عوامل سیاسی بر میزان جذب سرمایهگذاری خارجی بسیار تاثیرگذار است. ایران از اوایل دهه 1380 با تصویب قانون جلب و حمایت از سرمایهگذاری خارجی، تلاش فراوانی برای جذب سرمایهگذاری خارجی داشته است. در این مسیر، یکی از کشورهای هدف و شرکای برجسته ایران، آلمان بوده است. طی سالهای 1997 لغایت 2017، فراز و نشیب بسیاری در سرمایهگذاری شرکتهای آلمانی تحت تاثیر مولفههای سیاسی مختلف از جمله سیاستهای آمریکا، اسرائیل و روند صلح خاورمیانه، تروریسم و حقوق بشر بوده است. بهترین دوران سرمایهگذاری آلمان در ایران سالهای 1997 لغایت 2004 بوده که میزان تنشهای سیاسی در پایینترین سطح قرار داشته است. سوال مهم این پژوهش اقتصاد سیاسی سرمایهگذاری آلمان در ایران و عناصر سیاسی تاثیرگذار بر آن میباشد. فرضیه پژوهش: فراز و نشیب روند جذب سرمایهگذاری آلمان در ایران تابع متغیرهایی مانند سیاستهای آمریکا، اسرائیل و صلح خاورمیانه، حقوق بشر و تروریسم است. روش پژوهش تبیینی و با استناد به آمار و تحلیل آنها بوده است و سعی شد از طریق بررسی روند 20 ساله سرمایهگذاری شرکتهای آلمانی در ایران، تاثیر عوامل سیاسی مهم در روابط دوجانبه بر میزان و روند سرمایهگذاریهای شرکتهای آلمانی در ایران در دولتهای خاتمی، احمدی نژاد و روحانی بویژه پس از تحریمها و خروج ایالات متحده از برجام بررسی گردد.
خلاصه ماشینی:
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران مقدمه جمهوری فـدرال آلمـان همـواره بـه عنـوان یکـی از کشـورهای پیشـرو در تحـولات و پیشرفت های اقتصادی و همچنین صدور خدمات فنی و مهندسی، سرمایه گذاری خارجی و تأمین منابع مالی بین المللی مورد توجه کشورهای مختلـف ، بـویژه جمهـوری اسـلامی ایران قرار داشته است .
عوامل سیاسی مؤثر بر روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و آلمان با در نظر داشتن ساختار مذکور و برای درک بهتر نقش ویـژه آلمـان بـه عنـوان یکـی از قدرت های اروپایی در رابطه با جمهوری اسلامی ایران همواره باید سه نکته کلیدی زیـر را مد نظر قرارداد: - نخست : آلمان به عنوان یک بازیگر قوی و اصلی در رابطـه بـا حفـظ تمامیـت / ارضی اسرائیل ایفای نقش مینماید و در عین حال دارای یک ارتباط سـنتی و پایـدار با جمهوری اسلامی ایران بوده است .
علیـرغم صـدور بیانیـه مشترک توسط مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای امـور خارجـه کشـورهای آلمان ، فرانسه و انگلستان و همچنین بیانیه مشترک وزرای اقتصاد این کشـورها مبنـی بـر تعهد به همکاری با جمهوری اسلامی ایران برخی از شرکت های آلمانی کـه بـرای ورود به بازار ایران و سرمایه گذاری در صنایع مختلف اعـلام آمـادگی کـرده بودنـد، بـه دلیـل واهمه از اقدامات تنبهـی ایـالات متحـده آمریکـا فعالیـت خـود را متوقـف نمودنـد کـه مهم ترین آن ها به شرح زیر است : - شرکت دویچه بان آلمان : شـرکت سـاخت راه آهـن دویچـه بـان کـه از طریـق زیرمجموعه خود، شرکت مهندسی و مشاور دیبـی، در صـدد اجـرای دو پـروژه در ایران بود در ماه اوت به رویترز گفت کـه ایـن پروژه هـا در ماه هـای اوت و سـپتامبر متوقف میشود (شرکت های که از ترس آمریکا رفتند، ١٣٩٧).