چکیده:
<strong> </strong>الگوهای درمان جویی افراد پدیده ساده درمانی نیست که بتوان تنها از منظر پزشکی آن را تبیین کرد، بلکه انتخاب شیوه های درمانی میتواند بیش از سایر عوامل، تابعی از متغیرهای اجتماعی و فرهنگی باشد. به علت اهمیت زیاد مسئله باروری و فرزندآوری در بسیاری از فرهنگها از جمله فرهنگ سنتی جامعه ما، فردی که دچار مشکل ناباروری است اقدام به انجام روشهای مختلف درمانی میکند؛ از درمان های سنتی گرفته تا درمان غیر سنتی و مدرن. مقاله حاضر درصدد ارائه کنکاش جامعه شناختی در حوزه مفاهیم و شیوههای سنتی درمان ناباروری زنان در استان مازندران است. این مطالعه به روش ترکیبی و با بهکارگیری هر دو رهیافت کیفی و کمی اجرا شده است به نحوی که در ابتدا با بهکارگیری نمونه گیری نظری و استفاده از مصاحبه عمیق با 28 زن نابارور، شیوه های سنتی درمان ناباروری مورد کنکاش قرار گرفت که در نهایت این شیوهها در قالب مفاهیمی همچون مراجعه به ضامن، پیر پزشک، دعانویس، افراد سریع الاجابه، چله بری، دعا درمانی، زیارت و نذری دسته بندی شدند. در ادامه، مطالعه به روش پیمایش بر روی 95 زن نابارور مراجعه کننده به مراکز درمان ناباروری استان مازندران, که به صورت تصادفی انتخاب شدند، اجرا گردید. یافتههای حاصل از پیمایش حاکی از آن است که شیوه های دعا درمانی (21%) و زیارت اماکن مقدس و نذر کردن هر کدام (16%) دارای بالاترین فراوانی و مراجعه به پیرپزشک و جادودرمانی نیز هر کدام (2%) کمترین فراوانی را دارا هستند. در پایان با بهکارگیری رگرسیون لجستیک احتمال انتخاب هریک از شیوها با توجه به عواملی همچون تحصیلات، سن، مدت ناباروری، محل سکونت و درآمد خانواده مورد بررسی قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
اين مطالعه به روش ترکيبي و با به کارگيري هر دو رهيافت کيفي و کمي اجرا شده است به نحوي که در ابتدا با به کارگيري نمونه گيري نظري و استفاده از مصاحبه عميق با ٢٨ زن نابارور، شيوه هاي سنتي درمان ناباروري مورد کنکاش قرار گرفت که در نهايت اين شيوه ها در قالب مفاهيمي همچون مراجعه به ضامن ، پير پزشک ، دعانويس ، افراد سريع الاجابه ، چله بري ، دعا درماني ، زيارت و نذري دسته بندي شدند.
همچنين با توجه به اين که مطالعاتي که از منظر اجتماعي به شيوه درمان سنتي افراد نابارور بپردازد، انگشت شمارند و خلاء مطالعاتي در اين حوزه هاوجود دارد، لذا مطالعه حاضر سعي مي کند از منظر جامعه شناسي پزشکي ، به اين سوال پاسخ دهد؛ انواع شيوه هاي درمان سنتي ناباروري در استان مازندران کدامند و چه عواملي بر انتخاب هر يک از اين الگوهاي سنتي موثر است .
فرايند درمان جويي ١ عبارت است از مجموعه فعاليت هايي که با هدف اصلاح يا رفع اختلال ادراک شده در زمينۀ وضعيت سلامت فرد صورت مي گيرد (کريسمن ، ١٩٧٧ به نقل از مسعودنيا، ١٣٨٩: ٣٣٨) و نيز الگوهاي درمانجويي عبارت است از کليه روش هاي درماني (مدرن ، سنتي ، جايگزيني و ترکيبي ) و شقوق آن که براي تشخيص و درمان يک بيماري خاص وجود دارد (عظيمي ،١٣٨٧).