چکیده:
پژوهش حاضر با هدف کاوش کیفی فرایندهای برساخت هویت اجتماعی در میان دانشجویان بلوچ صورت گرفته و برای این منظور از نظریة زمینهای استفاده شده است. مشارکتکنندگان دانشجویان بلوچ مقطع ارشد و دکتری دانشگاههای دولتی هستند. دادهها بهکمک مصاحبة عمیق بهدست آمد و مصاحبهها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل دادهها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد که نتیجة تحلیل آنها دستیابی به پنج مقوله و یک مقولة هسته است. مقولات محوری عبارتاند از: ناهمسازی مذهبی و هویت حاشیهای، نپذیرفتن بوروکراتیک، دفع دیوانسالارانة هویت بلوچی، نقش بازنمایی منفی رسانهها در برساخت هویت حاشیهای، مکانمندی نامطلوب، نقش جغرافیا در برساخت هویت حاشیهای، مشروعیتیافتگی حاشیهایشدن و نقش قانون در برساخت هویت حاشیهای. مقولة هسته نیز عبارت است از هویت حاشیهای و برساخت هویت اجتماعی حاشیهای. یافتهها نشان میدهند بستری مانند موقعیت مذهبی قوم بلوچ، شکاف قومی و مذهبی در استان، موقعیت جغرافیایی نامطلوب و در کنار شرایطی مثل مذهب بهمثابة مبانی سیاست، تبعیض قومیتی، واپسرانی اداری و مدیریتی، بازنماییهای منفی رسانهای، مشروعیتبخشی قانونی، قرارگیری در مرز، دوری از مرکز و احساس عدم توزیع عادلانة امکانات سبب برساخت هویت حاشیهای در میان دانشجویان بلوچ شده است.
The purpose of this study was qualitative explore processes of social identity construction among Baloch students at state universities. In this research, grounded theory has been used as one of the qualitative research methods. The research participants were Masters and Ph.D. Baloch students at state universities. Data are obtained through in-depth interviews. Interviews continued to reach theoretical saturation in the various interviewed subjects. Data analysis was performed using open, axial, and selective coding, which is a type of coding specifically for grounded theory. The result of data analysis is the achievement of five categories and a core category. The categories are: Religious dissonance and marginalized identity, Bureaucratic rejection; Bureaucratic Removal of Baloch identity, The role of negative media representation in building marginal identity, Undesirable location; the role of geography in the construction of marginalized identity and Legitimacy of marginalization; the role of law in the construction of marginalized identity. The core category is also marginalized identity; the construction of marginalized social identity. The findings also showed that the context and sources such as the religious situation of the Baloch people, the ethnic and religious gap in the province, the unfavorable geographical location, along with conditions such as religion as the basis of politics, ethnic discrimination, administrative and managerial reversal, negative media representations, legitimacy Legislation, Being on the border, distance from the center, and the feeling of a lack of fair distribution of facilities have created a marginalized identity among Baloch students.
خلاصه ماشینی:
يافته ها نشان ميدهند بستري مانند موقعيت مذهبي قوم بلوچ ، شکاف قومي و مذهبي در استان ، موقعيت جغرافيايي نامطلوب و در کنار شرايطي مثل مذهب به مثابۀ مباني سياست ، تبعيض قوميتي، واپس راني اداري و مديريتي، بازنماييهاي منفي رسانه اي ، مشروعيت بخشي قانوني، قرارگيري در مرز، دوري از مرکز و احساس عدم توزيع عادلانۀ امکانات سبب برساخت هويت حاشيه اي در ميان دانشجويان بلوچ شده است .
همچنين مسئلۀ هويت ، به ويژه در ميان گروه هاي قومي کشور اهميت بسزايي دارد؛ زيرا آن ها بايد ضمن هويت يابي براساس مؤلفه هاي قوميتي خويش ، با گروه بزرگ تري به نام ملت ايران نيز هويت سازي ملي انجام دهند؛ از اين رو شناخت کنش هاي متقابل اجتماعي ميان اقوام ايراني از يک سو و روابط آن ها با فرهنگ ملي کشور - که به کمک نظام آموزش رسمي، رسانه هاي جمعي رسمي و ساير نهادهاي سياسي و اجتماعي آموزش داده مي شود - و اهميت بسزايي دارد از سوي ديگر، عناصر تعيين کنندة هويت ميان اقوام ايراني متغير هستند.
همچنين ويژگي هاي جمعيت شناختي و فرهنگي-قومي نقش بسته بر پيکرة استان سيستان و بلوچستان و مقوله هايي مانند شکاف هاي قومي-مذهبي، حاشيه اي بودن از نظر جغرافيايي و بيکاري بسيار گسترده در استان ، به فرايند هويت يابي در اين منطقه اهميت داده است که بايد به طور ويژه اي به آن پرداخته شود؛ بنابراين با توجه به اهميت شناخت صحيح فرايندهاي برساخت هويت ، پژوهش حاضر با رويکردي کيفي و با استفاده از روش نظريۀ زمينه اي ، به دنبال کاوش و کشف فرايندهاي برساخت هويت اجتماعي در ميان دانشجويان بلوچ است .