چکیده:
انتقال مرکزیت استان خوزستان از شهر شوشتر به شهر اهواز موجب افول تجارت داخلی و خارجی
شوشتر گردید. خروج اجباری و اختیاری بازرگانان و تاجر پیشگان شوشتری و حامیان اصلی فرهنگ
و تمدن شوشتر، باعث کاهش س ح تولید و رفاه و همچنین پایین آمدن س ح فرهنگ عمومی در این
شهرگردید. به دنبال آن، هجوم مهاجران و کوچ کنندگان، غیربومی برای استخدام در شرکت نفت در
شهر مسجدسلیمان به این شهر را در برداشته است. علاوه بر این، ورود غیر ایرانیان همچون، کارگران
انگلیسی و هندی شرکت نفت ایران و انگلستان و مستقر شدن آنها در این من قه باعث گسترش
لغات بیگانه در گویش مردم شوشتر شده است.
پژوهش حاضر درصدد است به تغییرات ناشی از انتقال مرکزیت استان خوزستان از شهر شوشتر به
شهر اهواز با تکیه بر اوضاع اقتصادی، اجتماعی شوشتر در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بپردازد.
این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و بر مبنای منابع کتابخانهای و اسناد آرشیوی موزه آبادان و
اسناد موجود در میراث فرهنگی شوشتر انجام شده است.
خلاصه ماشینی:
4 تاثیرات انتقال مرکز استان خوزستان از شوشتر به اهواز، بر اوضاع اجتماعی شهر شوشتر مسعود ولی عربFootNote No="2" Text="دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام از دانشگاه خلیجفارس بوشهر m.
شوشتر، اهواز، انتقال مرکزیت، امتیاز کشتیرانی، امتیاز نفت مقدمه انتقال مرکزیت استان خوزستان از شوشتر که یکی از شهرهای کهن ایران محسوب میشود و از ورود اسلام به خوزستان، مرکزیت این استان را بر عهده داشته است، به شهر اهواز، شهری که بهواسطه اکتشاف نفت و قرار گرفتن در مسیر خط نفتی- ترانزیت مسجدسلیمان- به پالایشگاه آبادان پیشرفت کرد.
(اسد پور؛ اسحاقی، 1393: 38-79 / همان، 1393: 115-144) همچنین در مقاله محمدرضا علم، زوایای پنهان گسترش شهر اهواز را با تکیه بر صنایع سنگین و تأثیر شرکت نفت ایران و انگلیس در اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی را نمایان ساخته است.
(تحقیقات میدانی نگارنده) کسروی مطالبی پیرامون خانوادههای مذهبی و سرشناس شوشتری بیان میکند: «در شوشتر خانوادههای بزرگی هستند و با ما مهربانی بسیار مینمودند یکی از آنها خانوادهی جزایری است که مردان با فهم و مهربان بسیار داشت آقا سید نورالدین (منظور کسروی، مؤلف کتاب تاریخ جغرافیایی خوزستان، سید نورالدین امام شوشتری که برادر بزرگتر سید محمدعلی امام شوشتری بوده است) با همه ملایی، نواندیش بود اینجا برعکس زنجان ملاها با عدلیه پشتیبانی مینمودند دیگری خانواده علوی میبود، حاج سید مهدی علوی که هندوستان را هم دیده بود با ما بسیار مهربانی میکرد کمکم تکانی در کارهای عدلیه پدید آمد.