چکیده:
یکی از مشکلات عمده ای که افراد جامعه امروزی را تهدید می کند، عدم برقراری ارتباط صحیح و درک همدلانه است. آموزش در سال های نخست زندگی به عنوان دوران اساسی پی ریزی شخصیت، نقشی مهم و وافر در یادگیری و تثبیت رفتار دارد. بدون شک کودکان برای مقابله با تنش های زندگی و حفظ سلامت روانی خود به مهارت هایی نیاز دارند. آموزش مهارت های ارتباطی ضمن اینکه یک مولفه ی اصلی زمینه ساز توسعه صلح و دوستی در بین افراد است. همواره می تواند بستر مناسبی برای آماده سازی کودکان برای غلبه بر تنش های زندگی را فراهم کند. حال با توجه به اینکه در نظام آموزش و پرورش، دوره ابتدایی یکی از مهم ترین دوره ی تحصیلی افراد به شمار می آید. تحقیق حاضر، با هدف بررسی مولفه های مهارت های ارتباطی در کتب تعلیمات اجتماعی دوره دبستان در سال تحصیلی 1395-1394 انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری کتب مطالعات اجتماعی کلاس چهارم، پنجم و ششم ابتدایی، بخش مدنی است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که بیشترین فراوانی مربوط به مولفه های رفتن به سوی جمع، استفاده از مهارت های کلامی و غیرکلامی است. و به سه مولفه ی معرفی خود، نحوه ی انتخاب دوست و ضرورت دوست یابی توجه گردیده است. در پایان به مولفه های نامه نویسی، سلام کردن و آموزش عیادت نیز توجه شده است. حال آنکه در کتاب ششم ابتدایی مولفه معرفی خود، نسبت به 2 کتاب چهارم و پنجم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر همین اساس و با توجه به تغییرات اخیر در مواد درسی و ادغام این درس با دروس جغرافیا و تاریخ، اهمیت این مساله چندین برابر می گردد و به مسئولان و متولیان نهاد آموزش و پرورش به عنوان موثرترین نهاد در اجتماعی کردن افراد جامعه پیشنهاد می شود که ضمن بازنگری کارشناسی شده، در این درس مفاهیم اجتماعی بیشتری را بر مبنای آموزش مهارت زندگی کردن به فرد و با در نظر گرفتن زمینه های فرهنگی و اجتماعی بگنجاند. چرا که عملکرد اشتباه این نهاد تاثیر مستقیم بر روی سایر نهادهای جامعه خواهد داشت. اگر مدارس کار کرد اجتماعی کردن افراد را به درستی انجام ندهند، افرادی به جامعه تحویل می دهند که نه تنها یک شهروند وظیفه شناس برای جامعه نخواهد بود بلکه به وظائف خود در آینده به عنوان پدر و مادر آگاه نیست و موجبات نابسامانی اجتماعی را فراهم می سازد.
One major problem that threatens people in todays society is lack of proper communication and empathetic understanding. Education in the early years of life as the basic periods of character building has an important and great role in learning and stabilizing behavior. Undoubtly children need some skills in order to cope with life stresses and maintain their mental health. Communication skills training, moreover of being a basic element in the development of peace and friendship among people, its also suitable for preparing children to deal with life stresses. However in the education system, primary school considered as one of the most important educational period. The current study investigates the components of communication skills in social science books of the primary school in 1394-1395. The descriptive method used in this study was content analysis. The textbooks under consideration were fourth, fifth and sixth grade social science books specifically the civic section. The results showed that the most frequent component were going with the population and using verbal and nonverbal skills. Also have been given attentions to other components such as self-introduction, way of choosing friends, necessity of making friends and finally, writing letters, greeting and visitation training. However self-introduction is less considered in sixth grade books than fourth and fifth grade books. According to this, beside other recent changes in textbooks and integrating social science course with geography and history courses, the importance of this issue became several times greater. Therefore it is suggested that officials and administrators of education institution as the most effective institution in socializing individuals, to include more social concepts based on learning life skills with taking into account the social and cultural backgrounds. Cause incorrect performance of this institution will have a direct impact on the other society institutions. If schools do not function properly in socializing people, they wont educate responsible citizens who are also unaware of their duty as parents which it leads to social disorders.
خلاصه ماشینی:
تحليلي بر مهارت هاي ارتباطي به عنوان مولفه اصلي زمينه ساز توسعه صلح و دوستي در کتب درسي ) مطالعه موردي کتاب هاي تعليمات اجتماعي چهارم ، پنجم و ششم ابتدايي بخش مدني( Analyzing the communication skills as a core component underlies the development of peace and friendship in textbooks (Case study: Civil section of fourth, fifth and sixth graduates’ social science books) علي محمدي(نويسنده مسئول ) Ali Mohammadi * MA in Family Counseling, Lecturer پژوهشگر، کارشناس ارشد مشاوره خانواده Department of Psychology and Counseling, Payam Noor و مدرس دانشگاه پيام نور مرکز بين المللي University, International Center of عسلويه Assaluyeh, Iran mohammadi9631@gmail.
تعداد پاراگرافهاي موجود در کتاب تعليمات اجتماعي پنجم درس فراواني درصد فراواني اول 10 24,39 دوم 3 7,31 سوم 5 12,19 چهارم 4 9,75 پنجم 3 7,31 ششم 3 7,31 هفتم 2 4,87 هشتم 6 14,63 نهم 5 12,19 جمع کل 41 تحليلي بر مهارت هاي ارتباطي به عنوان مولفه اصلي زمينه ساز توسعه صلح و دوستي در کتب درسي جدول شماره ي ٣.
در درجه ي بعد به سه مؤلفه ي معرفي خود، نحوه ي تحليلي بر مهارت هاي ارتباطي به عنوان مولفه اصلي زمينه ساز توسعه صلح و دوستي در کتب درسي انتخاب دوست و ضرورت دوست يابي توجه گرديده است که از ٧ تا ٩ درصد فراواني مي باشد و در پايان مؤلفه هاي نامه نويسي ، سلام کردن و آموزش عيادت که از ١,٥ تا ٢ در صد فراواني را به خود اختصاص داده اند.