چکیده:
ضرورت تقلید از مراجع در ابتدای امر، موضوعی بدیهی وواضح به نظر میرسد چراکه در جامعه امروز،
همگان بر اهمیت تقلید واقفند. اما آنچه قابل بررسی و ابهام است این است که آیا تقلید ازمراجع در کلیه
مباحث اصولی و فروعی دین جایز است؟از سوی دیگر چه دلایل عقلی و نقلی برای علت تقلید بیان شده
است؟ به نظر میرسد پاسخ این دو سوال را باید با مراجعه به هدف و وجوب تقلید بررسی کرد. دلایل
عقلی که مستند بر تقلید جاهل از عالم و ضرورت دفع خطر احتمالی، اجماع و البته فطرت است حکم بر
تقلید از مجتهد جامعالشرایط که از منظر علم کافی است را دارد. از سوی دیگر حتی در صورت نپذیرفتن
این دلایل، میتوان به دلایل نقلی همچون آیات قرانی، احادیث مراجعه نمود که حاکی از ضرورت
موضوع است. همچنین در بحث تقلید از اصول یا فروع دین آنچه قابل تعمق است تقلید از اصول دین است
که جایز شمرده نشده است.
خلاصه ماشینی:
بنابراين بدون شک احراز شايستگي اجتهاد و کسب ملکه استنباط در احکام دين ، به اين معنا که انسان بتواند همه دستورات ديني را به طور استدلالي از منابع و ادله مربوط به دست آورد، کار ساده اي نيست و علاوه بر ضرورت برخورداري از توفيق و تفضل الهي، استعداد، تلاش و توان فوق العاده و تسلط بر علوم و تخصص هاي لازم ، از جمله علم فقه را ميطلبد و اين در شرايطي است که علم شريف فقه به عنوان قانون الهي معاش و معاد انسان و مقدمه وصول به کمالات ملکوتي و کفيل سعادت بشر و سلامت جامعه در هميشه تاريخ و همه زمان ها، گستردگي و پيچيدگيهاي خاص خود را دارد و مسلما کسب تخصص و صلاحيت اظهار نظر در اين حوزه به مقدمات و شرايط ويژه اي نيازمند است که بايد در محل ديگري به توضيح آن پرداخت و قدر مسلم اينکه نيل به اين مرتبه ، براي همگان مقدور و عملي نبوده و ضروري هم نيست .
٧- جمعي از نويسندگان (١٣٧٢) ، دايره المعارف تشيع ، تهران ، مؤسسه دايره المعارف تشيع ، چاپ دوم ، جلداول ، ص ٢٠ ٨- همان ، ص ٩ ٩- علامه حلي، حسن بن يوسف بن مطهر (١٤١٩) ، نهايه الاحکام في معرفه الاحکام ، موسسه آل البيت ، ص ١٨٩ ١٠- حائري اصفهاني، محم حسين بن عبدالحريم (١٤٠٤) الفصول الغرويه في الاصول الفقهيه ، قم ، دار احياء العلوم الاسلاميه ، ص ٤١١ ١١- عاملي کرکي، علي بن حسين (١٤١٤) ، جامع المقاصد في شرح القواعد، چاپ دوم ، قم ، آل البيت ، ص ٦٩ ٤٠ / > آخوند خراساني بر آن است که تقليد، تمسک به گفتار و رأي ديگران براي عمل به آن است ٢و١ محقق نائيني بر اين باور است که تقليد عبارت است از تمسک به قول غير به طور تعبدي و بدون دليل .