بررسی مقایسه‌ای ارزشهای دینی در سینمای دهه 60 و80 ایران مقاله

محققین درصدد آن هستندکه دراین پژوهشبه بررسی مقایسه ای ارزشهای دینی درسینمای دهه 60 ایران(توبه نصوح- سفیر- پروازدرشب- دیده بان- هامون)ودر سینمای دهه 80 ایران(فیلمهای اینجاچراغی روشن است- قدمگاه-بیدمجنون- ملک سلیمان- طلا ومس) که با هدف کشف و شناخت مقوله های دینی موجود در این فیلم ها صورت گرفته است،برای دست یابی به این هدف تمامی صحنه ها وسکانس های دینی این فیلم هامورد تحلیل قرار گرفت .روش تحلیل محتوای کمی است وابزار اندازه گیری آن پرسشنامه معکوس بوده است.برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جداول و نمودارهای فراوانی استفاده گردید. نتایج آماری این پژوهش نشان داد،در مجموع 223 بار 12 مقوله دینی موردنظر محقق در این ده فیلم برگزیده استفاده شده است که سهم دهه ی شصت، 116 بار و سهم دهه هشتاد، 107 بار است. مقوله عبادت با 55 با بسامد(30 بار در فیلم های دهه شصت و25 باردر فیلم های دهه هشتاد) بالایی را به خود اختصاص داده است که می توان گفت که در سینمای دینی عبادت مهمترین نشانه معرفی یک دین و مذهب است وفیلمسازان این دو دهه به این نکته توجه ویژه ای داشتند. مقوله حج با یکبار تکرار فقط در دهه 80 کمترین بسامد را در بین مقوله ها داشته است.

سینما با توجه به این موضوع که جامعه ایران دیندار وخصلت دینی دارد به عنوان یکی از هنرهای مهیج وجذاب در پیام گرفتن وضعیت دینی میتواند تاثیر گذار باشد وبا عنایت به این موضوع که در بین وسایل ارتباط جمعی در ایران،رسانه سینما بعد از مطبوعات وقبلاز رسانه های رادیو وتلویزیون وارد کشورمان شده است می تواند نقشی تاثیر گذار وکلیدی درشکل گیری ارزشهای دینی مردم ایران داشته باشد وچون انقلاب ایران درسال 1357هجری شمسی دینی بوده،سینما می تواند نقطه عطفی در مسیر جامعه ایران داشته باشد ودرنظراست تعامل رسانه سینما درانعکاس ارزشهای دینی در سینمای دهه های60و80ایران با با فیلم های مطالعه موردی( برگزیده) فیلم های توبه نصوح- سفیر- پروازدرشب- دیده بان- هامون در سینمای دهه 60ایران با فیلمهای اینجاچراغی روشن است- قدمگاه-بیدمجنون- ملکسلیمان- طلا ومس درسینمای دهه 80ایران چطور بازتاب داشته و قابل مقایسه است؟ چارچوب نظری تحقیق جامعه شناسی سینما از یک ضعف بزرگ نظری رنج می برد و آن این است که جامعه شناسان کلاسیک و شخصیت های دایره المعارفی این علم ، توجه چندانی به سینما نداشته اند . (حسین زاده،1382: 74) پس از ذكر عوامل تقویت‌کننده و مخل در ارتباط، می‌توان بر اساس عناصر چهارگانه ارتباط، عناصر چهارگانه در منبر را بر اساس آن طبقه‌بندی و بررسى نمود، اما به دليل اهميت پیام‌دهنده (مبلّغ) در منبر و جلوگيرى از اطاله مقال، در اینجا صرفاً عوامل تقویت‌کننده اجتماعى در پیام‌دهنده (مبلّغ)بررسى می‌گردند: پیام‌دهنده اگر بخواهد ارتباطش مؤثر و داراى تأثیر مطلوب باشد، در صورت امكان، بايد داراى ویژگی‌های اجتماعى باشد كه در ذيل، به آن‌ها اشاره می‌شود: الف) قدرت:شواهد نشان می‌دهند، كه «قدرت» يكى از منابع نفوذ و ترغيب در ديگران است و در عام‌ترین مفهوم خود، دلالت دارد بر «تأثیر يا نفوذى كه توسط يك انسان يا گروه با هر وسيله و به شیوه‌های موردنظر بر رفتار ديگران اعمال گردد.