چکیده:
متن ویرایششده، علاوه بر زیبایی ظاهری، به سرعت درک مطلب خواهد افزود و در محتوای رقومی، انتقال انواع اطلاعات میان فرازهای مختلف را آسانتر نموده، مانع فعالیتهای موازی در متون مشابه خواهد شد. حرکت به سوی ویرایشگری هوشمند و دقیق متون با استفاده از قواعد و یادگیری ماشین، هدف ارزشمندی است که از جمله میتوان سخن پیشوایان دین(ع) را به عنوان ابتدای این مسیر برگزید.
ویرایش صحیح روایات، نقش اثرگذار خود را در پژوهشهای حدیثمحوری چون: «احادیث متحد»، «روایات مشابه»، «ترجمه و شرح روایات»، «پژوهشهای موضوعی» و «فرازهای کاربردی» نشان خواهد داد و راهی را برای فعالیت در دیگر متون اسلامی خواهد گشود.
خلاصه ماشینی:
فرازبندی استخراج بخشهای معنایی مستقل و یا نیمهمستقل از میان متون گسترده و طولانی و ارائه آنها در پاراگرافهای پیاپی، یکی از فعالیتهای ارزشمند در ویراستاری است؛ بخشها و فرازهایی که یا خود بهتنهایی قابل عرضه بوده و بتوان ترجمه و شرحی ویژه از آن تهیه نمود و حتی در قالب کتابها و مجموعههای جدید عرضه کرد و یا آنکه دستکم بتوان ارجاعات مستقلی به همان بخش تفکیک شده داد.
ویرایشگری و فرازبندی در متون رقومی، بهویژه در کتابهای حدیثی آنچه گفته شد، مربوط به ویرایشگری نشر مکتوب بود؛ اما در نشر رقومی که بیشتر از چند دهه از عمر آن نگذشته است، ممکن است برخی نیازها تغییر کرده باشد و با توجه به قابلیتهای نرمافزاری، مجبور شد از برخی ویرایشها صرف نظر کرد و برخی ویرایشهای جدید را افزود؛ به عنوان نمونه، نشر مکتوب قابلیت بیش از چند نوع ویرایش را نداشت و اگر بخواهیم برای هر کدام از ردههای مختلف اَعلام (اشخاص، شهرها، کتابها و...
/ نمونهای از متنهای موجود در نرمافزار جامع الأحاديث نمونه متن نرمافزار جامع الأحادیث با ويرايش و فرازبندی پيشنهادی البته قابل درک است که ویرایشگری دستی در تمام اطلاعات وسیع مرکز، از لحاظ هزینه، زمان و اولویتبندی، توجیهپذیر نيست؛ اما میتوان با الگوگیری از آن قسمت از نشر مکتوب که بهخوبی ویرایش شدهاند و در مواردی پیادهسازی همان ویرایشها و نیز بر اساس آيیننامه مدون و انعطافپذیری که با توجه به اصول حاکم بر این فعالیت تنظیم میشود، کار ماشینی را به صورت محدود و در متنهای پرکاربردی چون کتابهای روایی و نیز برخی منابع رده اوّل دیگر دانشها آغاز کرد.