خلاصه ماشینی:
ـ در ۱۷۷۱م نخستین دانشنامۀ همگانی به زبان انگلیسی در اسکاتلند منتشر شد و روند دانشنامه نگاری و انتشار دانشنامه های همگانی و تخصّصی، از مهم ترین منابع مرجع، متکی به اطلاعات و منابع دقیق و دارای کاربرد در زمینه های پژوهشی، آموزشی و عمومی آغاز شد، روندی که انگلستان تا سده های بعد در آن سرآمد بود (به تصویر صفحه مراجعه شود.
چاپ سنگی این امکان را هم فراهم ساخت که نقشه، اطلس، نت های موسیقی، نقش و نگارها و خلاصه مطالبی که با دست راحت تر می توان نوشت یا کشید، و نوشته هایی که حروف چاپی مناسب آن ها موجود نبود، با سهولت بسیار بیش تری منتشر شود و این ها با هم بر مسیر فرهنگی تاثیر می گذاشت.
پس از آن چندین کتاب دیگر به شیوۀ چاپ سنگی انتشار یافت و این شیوه به مدتی بیش از نیم قرن بر شیوۀ چاپ حروفی برتری داشت و با استقبال خریداران و خوانندگان کتاب رو به رو بود.
بخشی از چندین هزار کتاب چاپ سنگی فارسی جزو میراث هنری جهان، و بخشی نیز در انتقال اندیشه های جدید و در تحوّلات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی موثر بوده اند.
با کوشش هایی که در سال های اخیر در چند کشور برای احیای سنّت چاپ سنگی به کار بسته اند و شیوه های آن را در دانشگاه ها، مراکز آموزش هنری و فنّی می آموزند و اعتلا می بخشند، آثاری به شیوۀ چاپ سنگی منتشر می شود که ارزش های هنری ابتکاری و تازه ای را به نمایش می گذارد و فنون آن در حال پیشرفت است.