چکیده:
با توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، وقوع زلزله می تواند تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعه شهرها را دچار وقفه نماید. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی ضریب آسیب پذیری کلان شهر تبریز در برابر زلزله با به کارگیری مدل همپوشانی وزنی و استفاده از معیارهای طبیعی و انسانی است. هم چنین با استفاده از امکانات تحلیلی GIS و ارائه سناریوی زلزله در میانگین شدت، به ارزیابی آسیب وارده به ساختمان ها و تلفات انسانی در برابر زلزله پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد کلان شهر تبریز از نظر خطر زلزله وضعیت مطلوبی نداشته و بیش تر قسمت های پرتراکم شهری به خصوص قسمت های شمالی و مرکزی شهر در پهنه های آسیب پذیری با خطر بسیار بالا و بالا قرار دارند. با فرض وقوع زلزله مطابق سناریوی فعالیت لرزه ای گسل تبریز، از کل جمعیت 1605884 نفری کلان شهر تبریز (سرشماری سال 1390) به تعداد تقریبی 1252589 نفر تلفات شب هنگام شامل 658412 نفر مردگان و 594177 نفر مجروحین در شرایط تخریبی کامل ساختمان ها برآورد شد. بر اساس نتایج، به تعداد تقریبی 626294 نفر تلفات روزهنگام شامل 329206 نفر مردگان و 297088 نفر مجروحین برآورد شد.
خلاصه ماشینی:
اين متدولوژي داراي چهار مرحله است : فرضيه مخاطره لرزه زايي به عنوان ورودي، طراحي سناريوي زلزله احتمالي براي ارزيابي آسيب پذيري ساختمان ، برآورد تلفات انساني و در نهايت ارائه خروجي نتايج با GIS.
با توجه به 1 Alok پتانسيل لرزه خيزي کلان شهر تبريز، مهم ترين اهداف اين پژوهش پهنه بندي آسيب پذيري شهر در برابر خطر زلزله و برآورد تلفات انساني است .
جدول ٣: وزن نهايي معيارها رديف معيار وزن معيارها ١ فاصله از گسل ١٩/٨ ٢ سازند زمين شناسي ١٢/٦ ٣ شيب ٧/٨ ٤ تراکم جمعيت ١١/٥ ٥ تراکم ساختماني ٦/٩ ٦ کيفيت ابنيه ١٧/٧ ٧ اندازه ي قطعات کاربري اراضي ٥/٥ ٨ نوع کاربري اراضي ٦/٤ ٩ تعداد طبقات ساختمان ها ٧/٩ منبع : نگارندگان / شکل ١١: نقشه ضريب آسيب پذيري کلان شهر تبريز در برابر خطر زلزله (منبع : نگارندگان ) بر اساس نتايج ، کلان شهر تبريز از نظر خطر زلزله وضعيت مطلوبي نداشته و بيش تر قسمت هاي پرتراکم شهري به خصوص قسمت هاي شمالي و مرکزي شهر در پهنه هاي پرخطر قرار دارند.
با فرض وقوع زلزله مطابق سناريوي فعاليت لرزه اي گسل تبريز، از کل جمعيت ١٦٠٥٨٨٤ نفري کلان شهر تبريز (سرشماري سال ١٣٩٠) به تعداد تقريبي ١٢٥٢٥٨٩ نفر تلفات شب هنگام شامل ٦٥٨٤١٢ نفر مردگان و ٥٩٤١٧٧ نفر مجروحين در شرايط تخريبي کامل ساختمان ها برآورد شد.
با فرض وقوع زلزله مطابق سناريوي فعاليت لرزه اي گسل تبريز، از کل جمعيت ١٦٠٥٨٨٤ نفري کلان شهر تبريز (سرشماري سال ١٣٩٠) به تعداد تقريبي ١٢٥٢٥٨٩ نفر تلفات شب هنگام شامل ٦٥٨٤١٢ نفر مردگان و ٥٩٤١٧٧ نفر مجروحين در شرايط تخريبي کامل ساختمان ها برآورد شد.