چکیده:
ژئومورفوتوریسم، به عنوان شاخه ای نو پا در صنعت توریسم طی سال های اخیر مورد توجه گرفته است. یکی از کارآمدترین مدل های ارزیابی ژئوتوریسمی، روش موسوم به پری یرا است. در این پژوهش، از این روش که اساس کار آن بر مبنای امتیاز دهی و رتبه بندی است، برای ارزیابی قابلیت های ژئومورفوتوریسمی منطقه شیروان دره سی سبلان استفاده گردیده است. در مدل پری یرا با تاکید بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی، ابتدا چهار عیار به نام های علمی، مکمل، محافظت و استفاده به دست آمده است، سپس از جمع بندی دو عیار علمی و مکمل، ارزش ژئومورفولوژیک و از جمع بندی دو عیار استفاده و محافظت، ارزش مدیریتی به دست می آید. از مجموع دو ارزش ژئومورفولوژیک و ارزش مدیریتی نیز ارزش نهایی استخراج می شود و بر این اساس طبقه بندی انجام می گیرد. به منظور اخذ نتایج جامع تر، از نظرات متفاوت 20 کارشناس در دو حوزه گردشگری و منابع طبیعی استفاده گردید. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که این منطقه بر اساس روش پری یرا دارای ارزش بالای ژئومورفوتوریسمی است. لذا در صورت تشکیل ژئو پارک، این منطقه می تواند به عنوان اولین ژئو پارک در مناطق کوهستانی کشور و دومین ژئو پارک بعد از ژئو پارک قشم در سطح کشور، مطرح شود.
خلاصه ماشینی:
هدف از طرح چنين مفاهيمي ، شناسايي لند فرم هايي است که داراي جايگاه و اهميت ويژه در توصيف و درک تاريخ سطح زمين هستند (٢٠٠٧ ,Zouros)، همچنين از ارزش هاي علمي ، اکولوژيکي، فرهنگي ، زيبايي و اقتصادي به صورت توأم برخوردارند و به منظور ادراک و بهره برداري گردشگري انسان مورد بهره برداري قرار مي گيرند (٢٠٠٧ ,Pereira et al)؛ بنابراين ژئومورفوسايت ها به خودي خود و يا در ترکيب با مواريث فرهنگي ، تاريخي و اکولوژيکي، توانمندي هاي قابل ملاحظه اي در شکل گيري گردشگري پايدار در يک منطقه عرضه خواهند نمود (٢٠٠٥ ,Giusti &Coratza ).
از جمله پژوهش هاي مهم مرتبط با منطقه مورد مطالعه که نظري نيز بر موضوع اين پژوهش دارند مي توان به کارهاي پاکروان و قرباني در قالب تهيه نقشه کاربري اراضي حوزه آبخيز شيروان دره سي اردبيل با استفاده از تفسير چشمي و رقومي و سيستم اطلاعات جغرافيايي در سال ١٣٩١ و ارزيابي کارايي شاخص هاي سنجش از دور در بررسي پوشش زمين در همين محدوده طي مقاله اي جداگانه در همان سال ، پژوهش هاي دلال اوغلي در دامنه شمالي سبلان طي سال هاي ١٣٨٢ و ١٣٨٣ با موضوع بررسي مورفولوژي و نحوه فعاليت يخچال هاي سنگي ، ارتفاع خط تعادل يخچالي و محيط مجاور يخچالي و مرز تحتاني آن در فحواي سه مقاله جداگانه ، معرفي ژئو توريسم آتش فشان سبلان و پديده هاي زمين گردشگري شيروان دره سي توسط ابراهيمي سقزچي و فدائيان در سال ١٣٨٨ در دو مقاله جداگانه ، بررسي ژئو توريسم دامنه شمالي سبلان و چشمه آبگرم قينرجه توسط ابراهيمي و همکاران در سال ١٣٨٩ و بررسي توانمندي هاي ژئو توريسم دامنه شمالي سبلان با تأکيد بر جنبه هاي هيدروژئومورفيکي توسط رهنمون در قالب پايان نامه کارشناسي ارشد در سال ١٣٩٣ اشاره نمود.