چکیده:
آگاهی از چگونگی تناسب و انطباق فعالیتهای کشاورزی هر منطقه با شرایط آب و هوایی آن لازمه هر گونه
فعالیت کشاورزی میباشد لذا شناخت اقلیم و بررسی نیازهای اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی از مهمترین
عوامل در تولید است، زعفران یکی از با ارزش ترین گیاهانی است که در شرایط اقلیمی خاص کشت می شود بیش از 90 درصد تولید جهانی آن به ایران اختصاص دارد و علی رقم قدمت کشت آن در مقایسه با سایر محصولات زراعی در کشور و تولید آن عمدتا بر دانش بومی متکی بوده است. با بررسی اثر پارامترهای هواشناسی بر عملکرد زعفران و تعیین مناطق مساعد کشت زعفران بر اساس این پارامترها می توان در راستای توسعه کشاورزی و اقتصادی در مناطق کشت زعفران پیشرفت زیادی نمود. بدین منظور در این تحقیق آمار و اطلاعات 27 ساله مهمترین پارامترهای هواشناسی موثر بر کشت زعفران از سایت هواشناسی برای پنج ایستگاه سینوپتیک دریافت و پس از تطبیق تاریخ هجری شمسی با میلادی و بازسازی داده ها ، میزان تاثیر هر کدام از این پارامترها در مناطق مورد مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت با استفاده از نرم افزارهایARC/GISAو ARC/INFO نقشه های مربوطه تهیه و از تلفیق آنها نقشه نهایی بدست آمد که نشان داد 65 درصد منطقه مورد مطالعه قابلیت کشت زعفران را دارد که بیشتر این مناطق در غرب و مرکز استان قرار دارند و مناطق ضعیف در بخشی از جنوب شرق استان قرار دارد.
خلاصه ماشینی:
تاثيرعوامل آب و هوايي بر كشاورزي از ساير فعاليتها بيشتر بوده و به همين دليل شناخت روابط متغيرهاي اقليمي بر محصولات، اهميت و ارزش اقتصادي و اجتماعي بالايي براي كشورها دارد زعفران به عنوان ارزشمندترين محصول كشاورزي و دارويي جهان و چاشني غذايي جايگاه ويژهاي در بين محصولات صنعتي و صادراتي ايران دارد.
اميد بيگي و همکاران (1379) در تحقيقي تحت عنوان اثرهاي منطقه کشت بر کيفيت زعفران، اظهار ميدارند که شرايط جغرافيايي منطقه کشت، اثر معنيداري بر باردهي، رشد و نمو و جدول 1- مشخصات جغرافیایی و موقعیت جغرافیایی ایستگاه های مورد مطالعه / / شکل1 – ایستگاه های منتخب در استان کرمانشاه با توجه به تعدد متغيرهاي اقليمي، در اين تحقيق سعي شده است تا از متغيرهايي که بيشترين نقش را در رشد، نمو و بارآوري گياه زعفران دارند، استفاده شود.
زعفران با نام علمي Crocus Sativus و نام تجاري Saffron از قديميترين و نادرترين گياهان دارويي در جهان است که در تمام جهان شناخته شده و از آن در مصارف خوراکي، دارويي و صنعتي استفاده ميشود.
در اين رابطه آمار عناصر اقليمي مهم از سايت سازمان هواشناسي کشور و سالنامههاي مربوطه، جمعآوري و پس از بازسازي و مرتب نمودن آنها با استفاده از روشهاي آماري و نيزنرمافزارهاي مختلف مانند SPSS و EXCEL، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت پس از تعيين آستانههاي اقليمي زعفران در ماهها و دورههاي رشد و تهيه جدول آستانه پايه آمار اقليمي پنج ايستگاه مورد مطالعه، استخراج و با اين ارقام مقايسه گرديد تا وضعيت مناسب يا نامناسب نواحي مختلف منطقه در هر دوره رشد براي هر متغير اقليمي مشخص شود.