چکیده:
در کتابخانه مجلس شورای اسلامینسخهای نفیس و سرکاری (= شاهانه)
به شمارة ۹۹۷۰ (۱۷۴ صندوق) وجود دارد که از جمله نسخههای فهرست نشدة آن
کتابخانه است. مولّف در این مقاله میکوشد ضمن معرفی و بررسی ویژگیهای
نسخهشناسی این نسخه سرگذشت آن را پیگیری کند.
این نسخه «مجموعة ترجیعات» است که در دربار پیربوداق بن جهانشاه
قراقویونلو در شوشتر و بغداد تهیه و تدوین شده است و به لحاظ وضع
خوشنویسی و خوشنویسان دربار پیربوداق، مجموعهسازی کاتبان شاهی
و شیوههای مرمت کتاب در روزگار گذشته حائز اهمیت است.
این مجموعه شامل ترجیعبندهایی از پانزده شاعر است که چهار تن از آنها، یعنی امیر مخدوم، همامالدین گلباری، خواجه عماد و اشرف که دیوان شان
هنوز منتشر نشده است در این مقاله شناسایی شدهاند.
خط هفت کاتب و خوشنویس زبردست آن دوران در این مجموعه دیده میشود که عبارتاند از: عبدالرحمن خوارزمی، محمود کاتب، محمود خّماری، فخرالدین احمد کاتب، سلطان محمّد مشهدی، میرشرفالدین حسین مشهدی
و میرک شیرازی، که مولّف در این مقاله به معرفی آنها میپردازد و آثار آنان
را در دو مرقع سلطان یعقوب ارائه میکند.
وجود آثاری از فضلاللّه استرآبادی متخلص به نعیمی رهبر جنبش حروفیه
و عمادالدین نسیمی جانشین او در این مجموعه که در کارگاهی متعلّی به خاندان
قراقویونلوها تدوین شده از جمله مواردی است که قابل تحقیق و بررسی است.
مولّف بر اساس این مجموعه به شناسایی ضوابط و قواعد مجموعه سازی
در آن زمان میپردازد و آرایش نسخه را شامل آهار و مهره کردن کاغذها، جدولکاری، حلکاری، سرلوحها و کتیبهها، چلیپانویسی، سطربندی،
تدهیبها و تشعیرها بررسی میکند.