چکیده:
سلفیان تکفیری به عنوان یکی از نحلههای فکری باسابقه در تاریخ اسلامی، همواره جهان اسلام را با آشوبها و مشکلات متعددی مواجه ساختهاند و با فراز و نشیبهایی تاکنون به حیات خود ادامه دادهاند، اما امروزه با توجه به تضعیف و کاهش یافتن قدرت گروههای سلفی-تکفیری بهویژه داعش در کشورهای عراق و سوریه که در بحبوحه انقلابهای عربی در خاورمیانه بهطور غافلگیرکنندهای به عرصه درگیریها وارد شده و به تدریج تبدیل به چالشی جهانی گردیدند. بررسی آینده پیشروی آنان جهت جلوگیری از تکرار حوادث اخیر از اهمیت ویژهای برخوردار است، لذا پژوهش حاضر میکوشد تا با بهرهگیری از روش سناریونویسی به عنوان یکی از روشهای مهم دانش آیندهپژوهی، چشمانداز حیات گروههای تکفیری در دوره پساداعش در قالب سناریوهای مختلف -آیندههای مطلوب، ممکن و محتمل- مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. در این راستا مولفههای مطرح شده عبارتند از: آینده مطلوب گروههای سلفی-تکفیری و مخالفان آنها؛ آیندههای ممکن: دولتسازی تکفیریها در کشورهای مسلمان، ادغام گروههای سلفی-تکفیری با یکدیگر، پذیرش دموکراسی به عنوان بدیل خلافت از سوی تکفیریها؛ آینده محتمل که برآیندی از مجموعه سناریوهای مطرح شده است. یافتههای پژوهش حکایت از آن دارند که علیرغم شکست نظامی گروههای تکفیری، این گروهها بهطور کامل از بین نمیروند، بلکه همچون آتش زیر خاکستر منتظر بازگشت دوباره به صحنه منازعات خواهند بود.
خلاصه ماشینی:
آیندهپژوهی جریان‌های سلفی-تکفیری در دوره پساداعش چکیده سلفیان تکفیری به عنوان یکی از نحلههای فکری باسابقه در تاریخ اسلامی، همواره جهان اسلام را با آشوبها و مشکلات متعددی مواجه ساختهاند و با فراز و نشیبهایی تاکنون به حیات خود ادامه دادهاند، اما امروزه با توجه به تضعیف و کاهش یافتن قدرت گروههای سلفی-تکفیری بهویژه داعش در کشورهای عراق و سوریه که در بحبوحۀ انقلابهای عربی در خاورمیانه بهطور غافلگیرکنندهای به عرصه درگیریها وارد شده و به تدریج تبدیل به چالشی جهانی گردیدند.
با از بین رفتن تشکیلات نظامی و سرزمینی گروهی مثل داعش، ایده دولتسازی در میان تکفیریها از بین نخواهدرفت و با توجه به شرایط دولت‌های شکننده در خاورمیانه بهویژه افغانستان و برخی نقاط آفریقا مانند لیبی، همچنان خطر ادامه حیات و ظهور گروههای رادیکال اسلامی جهت تشکیل دولت وجود دارد، چراکه هدف اصلی آنان دستیابی به قدرت و احیای مجدد نظام مطلوب و آرمانی خود یعنی خلافت است.
وجود دولت‌های غیردموکراتیک: وجود دولت‌های غیردموکراتیک در جهان اسلام نیز به نوبه خود زمینه رشد فعالیت گروههای تکفیری و رادیکال اسلامی را افزایش می‌دهند، چراکه این دولت‌ها از یک سوی با سرکوب و به حاشیه راندن احزاب و گروههای اسلامی، آنها را به سمت اتخاذ مشی مسلحانه جهت سرنگونی دولت سوق می‌دهند و از سوی دیگر با عدم توجه به خواست‌های مردم و اعمال محدودیت‌های سیاسی و اقتصادی، مردم را از حکومت ناراضی می‌گردانند که همین امر به مرور زمینه را برای وقوع انقلاب فراهم می‌کند، و گروههای تکفیری به جهت برخورداری از انسجام سازمانی و تسلیحاتی، سوار بر موج انقلاب گردیده و با سوء استفاده از مطالبات مردم، اهداف خود را دنبال می‌کنند.
(
, 
, 
)
