چکیده:
اهمیت چگونگی کشف جرم و تحقیقات پلیسی از یک سو به لزوم حفظ حقوق شهروندان و از سوی دیگر به لزوم عملکرد دقیق و سریع در این باره به منظور تامین امنیت اجتماعی، باز می گردد. با وجود تقسیم بندی تخصصی نیروهای پلیس در برخی کشورها، در قانونگذاری ایران، این تقسیم بندی مورد نظر نبوده است. با این همه، مقررات قانون آیین دادرسی کیفری نو به ویژه ماده 30 آن به معیار های پلیس قضایی نزدیک شده است. آنچه از لزوم تشکیل پلیس قضایی مدنظر است، تحقق معیارهایی مشخص است که پلیس قضایی باید واجد آن باشد. قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی تشکیل پلیس قضایی را پیش بینی کرده است. پیرو قانون پیش گفته، لایحه تشکیل پلیس قضایی توسط قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی ارائه شد اما این لایحه تنها به تشکیل پلیس قضایی به عنوان یک سازمان جداگانه تحت اشراف قوه قضائیه اشاره نموده و به معیارهای بایسته تشکیل این نهاد توجه نداشته است. معیارهای لازم برای تشکیل پلیس قضایی که لزوم کارآزمودگی و توان تخصصی پلیس قضایی از طریق آموزش های مستمر و تحت اقتدار مقام قضایی بودن این نهاد است و از حیث سازمانی در قوه مجریه قرار می گیرد، در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
پيرو قانون پيش گفته ، لايحه تشکيل پليس قضـايي توسـط قوه قضائيه به مجلس شوراي اسلامي ارائه شد اما اين لايحه تنها به تشکيل پلـيس قضايي به عنوان يک سازمان جداگانه تحت اشراف قوه قضـائيه اشـاره نمـوده و بـه معيارهاي بايسته تشکيل اين نهاد توجه نداشته است .
معيارهاي لازم بـراي تشـکيل پليس قضايي کـه لـزوم کـارآزمودگي و تـوان تخصصـي پلـيس قضـايي از طريـق آموزش هاي مستمر و تحت اقتدار مقـام قضـايي بـودن ايـن نهـاد اسـت و از حيـث سازماني در قوه مجريه قرار مي گيرد، در اين مقاله مورد بحث قرار گرفته است .
دوم ؛ با توجه به اينکـه نيروهـاي پلـيس قضـايي بـازوان مقام هاي قضايي هستند، اين مقام ها ميبايست بر آنها اقتدار داشـته باشـند بـه گونـه اي کـه امکان دادن و برگرفتن صلاحيت اقدام به عنوان نيروهاي پليس قضايي در اختيار آنها باشـد؛ اين امر در راستاي نظارت بر آنها جهت تأمين هرچه بهتر حقوق شهروندان است .
بـدين سـان ، بـا توجـه بـه ايـن معنـا ميتوان گفت نيروي انتظامي ايران با توجه به اينکه افزون بر کشف جرم و مسائل پيرامـوني آن ، طبق قانون نيروي انتظامي وظايف ديگري را نيز انجام ميدهد که مربوط به مقطع پيش از ارتکاب جرم است ، پليس قضايي به شمار نميرود، اما به لحاظ معناي نخست همـين کـه بخشي از نيروهاي آن ، کارکردهاي پيش گفته را انجام دهند، آن نيروها پليس قضايي به شمار ميروند.