چکیده:
پس از نفود پدیدهی تروریسم تکفیری در عراق و ناامنیهایی که در این سرزمین به وجود آمد.
الحشدالشعبی بهعنوان یک سازمان مردمنهاد. برای تامین امنیت این کشور تشکیل شد. مقالهی
حاضر نقش این گروه در امئیت ملی عراق را در چارچوب نظریه سازهانگاری تبیین میکند. برای
شناخت و تحلیل جایگاه الحشدالشعبی در امثیت عراق, باید به جهان ارزشهای اجتماعی و
انسانی و معانیای که کنشگران این گروه, کنش خود را با آن تفسیر میکنند. مراجعه کرد. تلازم
هویت دفاع از وطن و تبعیت از مرجعیت پایه حضور اعضای این گروه در سازمان
الحشدالشعبی را برای دفع تهدید بنا نهاد. تکوین هویت ملی عراقی با دیدگاهی وسیعتر از مذهب
و تعریف هویت غیرخودی در چارچوب تروریسم. توانست گروههایی را با گرایشهای مذهبی و
قومی مختلف به این گروه ملحق کند. این تحدید هویت به معنای تشکیل پایههای امنیت مردمی
در عراق و دفع هویت تهدیدآمیز غیرخودی بود. تکوین و توسیع ارزش و فرهنگ مبارزه با
تروریسم در الحشدالشعبی, اهداف و فاعدههای جمعی جدید امنیتی و دفاعی را در اعضای این
گروه به وجود آورد و موجب تجمیع و وحدت ایدهی مقاومت در عراق شد. در نتیجه هویت و
هنجارهای الحشدالشعبی, موجب تقویت امنیت عراق از طریق کنش عملی مبارزه با داعش گردید.
خلاصه ماشینی:
از طرفی طبق گفته وزیر دفاع عراق، این کشور تا قبل از تشکیل بسیج نیروهای مردمی (الحشدالشعبی) دائماً در مواجهه با تهدید تروریسم با شکست مواجه میشد، اما با ایجاد این گروه، عراق توانست مبارزه خود با داعش را سازماندهی کند (العبیدی، 03/08/2016).
این مقاله ابتدا با تشریح چارچوب نظریه سازهانگاری متناسب با موضوع پژوهش، الحشدالشعبی را بهمثابه یک گروه امنیتی در نظر میگیرد که دارای سه ویژگی است: الف) هویت، هنجارها و ارزشهای مشترک؛ ب) ارتباط دائم و مستمر بین اعضا؛ ج) ایجاد اهداف مشترک و قاعدهی جمعی بهدلیل وجود ارتباط بینالاذهانی.
در بخش هویت و هنجارهای مشترک فرضیهی نگارندگان این است که با فتوای آیتالله سیستانی، دفاع از وطن و دین بهعنوان امری مقدس، خودشناختی اعضای الحشدالشعبی را تشکیل میدهد که این معنا از طرق مختلف توسط اعضا به اشتراک گذارده میشود و اهداف و مسئولیت تولید امنیت را بهعنوان قاعدهی جمعی در اعضای الحشدالشعبی پدید میآورد.
این قواعد جمعی امنیتی موجب عملکرد کنشگران الحشدالشعبی در عملیات متعددی ضد داعش و تأمین امنیت عراق شده است.
تولید این معنا در اذهان بازیگران الحشدالشعبی، هویت سازمانی آنان و تحدید تعریف خود و دیگری (غیرخودی) را شکل داد؛ طوری که پدیدهی داعش بهعنوان تهدید اول عراق و در مقابلِ تشیع هویت نیروهای مردمی این کشور تلقی شد.
از دیگر هنجارهایی که در اذهان اعضای الحشدالشعبی، موجب تقید آنان به حضور در ساختار امنیتی عراق شده است مسئلهی تهدید انگاشتن تروریسم برای اماکن متبرکه در عراق است.