چکیده:
در مقاله حاضر، نقوش بافتهشده بر پارچههای نفیس صفوی در قالب تاریخی مرتبط بررسی خواهد شد و بر این پایه، صفویان در مذاکرات خود به منظور تامین سلاح گرم برای ایران، به افسانة کشف آتش به دست هوشنگشاه استناد کرده بودند. نقوش هوشنگ در حال کشتن اژدها بر پارچههای ابریشمی، ربع سوم قرن شانزدهم میلادی، مراحل مختلف این ماموریت دیپلماتیک را بازتاب میدهد و تصاویر موجود در این پارچهها و هدایا برای دو طرف معنادار بود. در هیچ اسناد نوشتاری از دورة صفوی به تصاویر بافتهشده بر پارچهها اشارهای نشده و تنها راه بررسی فرضیههای این پژوهش، مطالعه تمام موضوعات نقش شده بر پارچهها و ارائه تفسیر مفهومی احتمالی از آنها در بافت تاریخی مرتبط است.
خلاصه ماشینی:
com مقدمه این مقاله بخشی از مطالعه ای است که بر تصاویر تمثیلی بافته شده بر پارچه های ابریشمی عهد صفوی تمرکز دارد؛ پدیده ای که در دربار ایران در قرن دهم قمری / اواسط قرن شانزدهم میلادی توسعه یافت و به مدت صدسال دیگر طول کشید.
شماری قالی صفوی با چنین نقوشی موجود هست و نقوش بسیاری در نقاشی های مینیاتوری که جنگ سیمرغ و اژدها را به تصویر کشیده اند؛ این تصاویر معمولا به رنگ طلایی بر زمینه ای رنگی پارچه ای است ، یا به صورت طراحی رنگارنگ بر پیش زمینه ای طلایی چشم نوازی می کند ( ;Qom Jami ;١٤٢٣ ,Shahnama of Ibrahim Sultan).
پژوهشگران بسیاری ، هویت فناورانه و هنری این مخمل را با مخمل دیگری مقایسه کرده اند که روایتی از شکار را به تصویر می کشد (شکل ٥) ( ,Ackerman 1939: 2090 –2091; Los Angeles; Boston A; Washington B; New York B, (١٩٧٢ و به احتمال بسیار، هر دو مخمل را سیاوش بیگ گرجی در یک کارگاه بافته است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٥- جزئیات تزئین خیمه ، ایران ، قرن دهم قمری / ربع سوم قرن شانزدهم میلادی چنین روایتی با داستان محبوب ایرانی ها همخوانی دارد: شکارچی ها در پی غزال به ناگاه با شیری روبه رو می شوند که او نیز برای شکار به نخجیرگاه آمده است .
پس ظاهرا نقش هوشنگ تداوم طرح شکار است و حاشیۀ آن مشابه حاشیه فرش که در آن ، صحنه های نبرد سیمرغ و اژدها به تصویر کشیده شده است و حواشی قالی ، اهمیت نبرد دائمی برای کمال به شکار را به عنوان تفریح اشرافی منتقل می کند.