اثربخشی دارو درمانگری، پسخوراند عصبی و درمان ترکیبی بر فراخنای حافظه کودکان دچار نارسایی توجه و فزون کنشی مقاله

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی دارو درمانگری در مقایسه با پسخوراند عصبی و درمان ترکیبی بر فراخنای حافظه کودکان دچار نارسایی ­توجه و فزون ­کنشی بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری سه­ ماهه و جامعه آماری 118 نفر از کودکان 6 تا 11 ساله دارای اختلال نارسایی ­توجه/فزون ­کنشی بود که در زمستان سال 1396 به مرکز مشاوره شاهد و ایثارگر جنوب شرق تهران مراجعه کرده بودند. از این جامعه 80 کودک که در آزمون فراخنای حافظه هوش نسخه چهار وکسلر کودکان 2003، یک نمره انحراف معیار پایین­تر از میانگین برابر با 30/7 را کسب کرده بودند و ملاک­های ورود به پژوهش را داشتند؛ به‌صورت در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی، در سه گروه آزمایش و یک گروه گواه کاربندی شدند. گروه­های آزمایشی در 25 جلسه 40 دقیقه­ای هر هفته دو جلسه تحت مداخله­های دارو درمانگری با قرص ریتالین، برنامه پسخوراند عصبی لوبار (2013) و درمان ترکیبی قرار گرفتند. یافته­ها: نتایج نشان داد که مداخله­های دارو درمانگری (50/23 =F، 001/0 =P)، پسخوراند عصبی (20/30 =F، 001/0 =P)و درمان ترکیبی (42 =F، 001/0 =P) فراخنای­ حافظه کودکان دچار نارسایی توجه/فزون کنشی را افزایش داده­اند و مقایسه درمان­ها نشان داد که درمان ترکیبی تاثیر بیشتری نسبت به دو درمان دیگر دارد و این تاثیر در هر سه روش درمانی در مرحله پیگیری پایدار مانده است. نتیجه­گیری: از آنجا که درمان ترکیبی منجر به افزایش فراخنای حافظه کودکان می­شود و از سوی دیگر هم شامل دارو درمانگری و هم پسخوراند عصبی است؛ از این رو، می­توان آن را روش موثرتری نسبت به دو درمان دیگر در افزایش فراخنای حافظه کودکان دچار نارسایی توجه/فزون کنشی به شمار آورد.

گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران چکیده هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی دارو درمانگری در مقایسه با پسخوراند عصبی و درمان ترکیبی بر فراخنای حافظه کودکان دچار نارسایی ‌توجه و فزون ‌کنشی بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مداخله‌های دارو درمانگری (50/23 =F، 001/0 =P)، پسخوراند عصبی (20/30 =F، 001/0 =P)و درمان ترکیبی (42 =F، 001/0 =P) فراخنای‌ حافظه کودکان دچار نارسایی توجه/فزون کنشی را افزایش داده‌اند و مقایسه درمان‌ها نشان داد که درمان ترکیبی تأثیر بیشتری نسبت به دو درمان دیگر دارد و این تأثیر در هر سه روش درمانی در مرحله پیگیری پایدار مانده است. نتایج Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) پژوهش‌ها نشان داده‌اند که نواحی مختلف مغز افراد دچار اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی، الگوهای نابهنجاری دارد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین و مقایسه اثربخشی دارو درمانگری، پسخوراند عصبی و درمان ترکیبی بر فراخنای حافظه کودکان دچار اختلال نقص توجه/فزون کنشی اجرا و فرضیه‌های زیر آزمون شد. بحث و نتیجه‌گیری نتایج پژوهش حاضر در مورد مداخله‌های دارو درمانگری، پسخوراند عصبی و درمان ترکیبی به گروه‌های آزمایشی نشان داد که هر سه روش درمانی بر ارتقاء فراخنای حافظه کودکان دچار نارسایی توجه/فزون کنشی مؤثر بوده است. همچنین نتایج آزمون تعقیبی این پژوهش نشان داد که درمان ترکیب دارو درمانگری با پسخوراند عصبی اثربخشی بیشتری نسبت به بررسی منفرد دو درمان بر فراخنای حافظه کودکان دچار اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی دارد که با پژوهش‌هایی که در زمینه بررسی تأثیر درمان ترکیبی انجام شده از جمله پژوهش موناسترا (2009) و جدیدی و همکاران (1390) و همچنین با دیدگاه لوبار (2013) همسو است.