چکیده:
هدف این پژوهش، تبیین نقش بسیار تأثیرگذار خواص جامعه در ایستادگی مقابل کفار و تمکین نکردن از خواستههای آنان است که در قرآن و منابع تفسیری، «جهاد کبیر» نامیده شدهاست. ضرورت توجه به این مسئله در شرایط فعلی که نظام اسلامی مواجه با درخواستهای لجامگسیختة جهان کفر و سلطه است، بر کسی پوشیده نیست. جهان سلطه از این خواستههایش دو هدف را دنبال میکند: یکی جلوگیری از تحقق مهمترین اهداف دین الهی، یعنی برپایی حاکمیت مبتنی بر توحید ناب و اجرای قسط و عدل فراگیر، و دیگری تبعیت مسلمانان از دین آنها، یعنی برگشت قهقرایی به کفر و شرک! اگرچه همة افراد جامعه مکلف به ایستادگی در مقابل درخواستهای نامشروع جهان سلطه هستند، اما این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که خواص جامعه چه نقشی در این کارزار (جهاد کبیر) دارند و چگونه میتوانند نقش خود را به نحو احسن ایفا نمایند. برای پاسخ به این پرسش و با روش نقلی و استفاده از بعضی از آیات قرآن اثبات شدهاست که اولاً نقش خواص از سایر افراد جامعه مؤثرتر است و ثانیاً ایفای نقش خواص و در نتیجه، پیروزی در جهاد کبیر مرهون آراستگی آنها به بعضی از فضایل اخلاقی است. این فضایل که مستند به آیات قرآن است، به دلیل اقتضای ماهیت جهاد کبیر، عبارتند از: ایمان، توکل، شجاعت، استقامت، بصیرت و فرمانبرداری خواص از حاکمیت دینی.
خلاصه ماشینی:
ماهيت «جهاد کبير» و نقش فضايل خواص در آن از منظر قرآن حسين حسن زاده استاديار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي ، تهران ، ايران (تاريخ دريافت : ١٣٩٧/٠٤/٣١؛ تاريخ پذيرش : ١٣٩٧/١١/٣٠) چکيده هدف اين پژوهش ، تبيين نقش بسيار تأثيرگذار خواص جامعه در ايستادگي مقابل کفـار و تمکـين نکردن از خواسته هاي آنان است که در قرآن و منابع تفسيري ، «جهاد کبير» ناميده شده است .
براي پاسخ بـه ايـن پرسـش و بـا روش نقلي و استفاده از بعضي از آيات قرآن اثبات شـده اسـت کـه اولا نقـش خـواص از سـاير افـراد جامعـه مؤثرتر است و ثانيا ايفاي نقش خواص و در نتيجه ، پيروزي در جهاد کبير مرهـون آراسـتگي آن هـا بـه بعضي از فضايل اخلاقي است .
سـؤالي کـه مقالۀ حاضر به دنبال پاسخ بدان است ، اينکه خواص جامعه بايـد چـه ويژگـيهـايي داشـته باشند تا بتوانند در اين جهاد ايستادگي نمايند؟ آيا قرآن به عنوان تنها کتاب تحريف نشـدة الهي شاخصه هاي آن ها را بيان کرده است ؟ به نظـر مـيرسـد کـه قـرآن همـۀ ويژگـيهـا و شاخصه هـاي خـواص را بـراي ايسـتادگي در ايـن جهـاد بيـان نمـوده کـه بعضـي از آن هـا اعتقادي و بعضي اخلاقي است .
يک طرف اين جهاد شخصيت حقـوقي پيـامبر (ص ) اسـت کـه موظـف است دين خدا را بيکم وکاست به منصۀ ظهور برساند و طـرف ديگـر، کفـار، مشـرکان و منافقان هستند که پرچم دار مبارزه با دين الهي بوده اند و از همۀ ظرفيت هاي وجودي خـود استفاده ميکنند تا مانع تحقق دين الهي شوند.