چکیده:
پیدایش مشکلات شهرنشینی و در نتیجه ی آن کاهش کیفیت زندگی شهروندان در بافت شهری، متخصصان امر را به سوی یافتن راهی مناسب، جهت تعدیل شرایط محیط زندگی انسان و ارتقای سطح کیفیت آن سوق داده است. در این میان، توجه به حضور فعال عابرین پیاده در فضاهای شهری یکی از راهکارهای موثر بر بهبود کیفیت فضاهای شهری به شمار می آید، بویژه آن که در محلات شهر اسلامی نیز که بیانگر هویت و فرهنگ غنی اسلامی است. هدف عمده در پژوهش حاضر، دستیابی به معیارهای کیفی و کالبدی موثر بر ارتقای سطح حضورپذیری عابرین پیاده در محلات شهر اسلامی و هم چنین تحلیل و بررسی این معیارها و میزان توجه به آنها در بافت محلات شهر مشهد است. پژوهش حاضر از نوع موردی است که یه روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. بدین منظور با استناد به منابع کتابخانه ای و اسنادی به بیان مباحث نظری پیرامون عوامل موثر بر حضورپذیری عابرین پیاده در بافت محلات شهری اسلامی پرداخته شده است و مولفه ها و شاخص های تاثیرگذار استخراج گشته اند. مولفه های استخراج شده در دو بعد کالبدی و عملکردی تقسیم گردید و در شش محله از بافت درونی، میانی و معاصر شهر مشهد مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که توجه به معیارهای کالبدی در بافت معاصر شهر مشهد بیشتر است، این در حالی است که معیارهای کیفی در بافت درونی شهر مشهد از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. این امر نشان دهنده حفظ هویت مندی و کیفیات محیطی بافت درونی شهر مشهد است در حالی که ساخت وسازهای نوین و گسترش تعداد اتومبیل ها در بافت معاصر وجهه متفاوتی با هویت محدوده بافت درونی (تاریخی) ایجاد نموده است.
خلاصه ماشینی:
بدین منظور با استناد به منابع کتابخانه ای و اسنادی به بیان مباحث نظری پیرامون عوامل مؤثر بر حضورپذیری عابرین پیاده در بافت محلات شهری اسلامی پرداخته شده است و مؤلفه ها و شاخص های تأثیرگذار استخراج گشته اند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) با این وجود، می توان گفت بافت بیرونی شهر مشهد به دلیل تراکم مناسب ، نوع کف سازی مطلوب ، نوع تجهیزات شهری و کیفیت ابنیه در مقابل کاستی های بسیاری که به لحاظ عرض معابر و تعریف صحیح معابر پیاده دارد، دارای ویژگی های قابل قبول تری برای پیاده روی است که البته در محلات نوساز به دلیل امکانات اندک و غفلت این در حالی است که معیارهای کیفی هم چون سرزندگی ، تنوع ، هویت مندی ، نفوذپذیری ، خوانایی در از نیازهای عابرین پیاده ، میزان توجه به این معیار با افت بسیاری مواجه شده است .
این موضوع نشان می دهد، با وجود این که بافت کالبدی محلات تاریخی شهر مشهد در سال های اخیر، طی ساخت وسازهای گسترده به فراموشی سپرده شده است ، ولی مؤلفه های کیفی محیط هم چنان سعی در حذف ارزش های خود نموده اند که این موضوع ، وابستگی بسیاری به هویت مندی این محلات و بافت طبیعی آن دارد که از ابتدا با در نظر گرفتن تناسبات انسانی و برای حرکت ، مکث ، استراحت ، گفتگو و ...
(
, 
, 
)
