چکیده:
هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل یابی ساختاری گرایش به سوءمصرف مواد بر اساس ویژگی های شخصیتی با میانجی گری عزت نفس در افراد معتاد به مواد مخدر تحت درمان در شهر تهران انجام شد. روش: این مطالعه از نوع همبستگی به شیوه معادلات ساختاری بود. گروه نمونه شامل 200 نفر از مردان معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر تهران بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس آمادگی به اعتیاد، پرسش نامه عزت نفس، و پرسش نامه شخصیت بود. یافته ها: براساس نتایج، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود. ویژگی های شخصیتی روان رنجوری به صورت مستقیم پیش بین مثبت، و وظیفه شناسی به صورت مستقیم پیش بین منفی برای گرایش به سوء مصرف مواد بودند (0/05> P). عزت نفس به صورت مستقیم پیش بین منفی برای گرایش به سوء مصرف مواد بود (0/05> P). ویژگی شخصیتی روان رنجوری با میانجی گری عزت نفس پیش بین منفی برای گرایش به سوء مصرف مواد بود ( 0/05> P). نتیجه گیری: بنابراین ویژگیهای شخصیتی به طور مستقیم و از طریق عزت نفس بر گرایش به سوءمصرف مواد تاثیر می گذارند.
The aim of this study was to determine the structural modelling of drug abuse tendency based on personality traits through the mediating role of self-esteem in a group of drug addicts under treatment in Tehran. Method: This research was a correlational study of structural equation. The sample group consisted of 200 people of addicted men who were in addiction treatment centers of Tehran and were selected by multi-stage random sampling. Instruments of research consisted of Addiction Preparedness Scale (wed, et.al.1992), Rosenberg self-esteem Scale (Rosenberg, 1987), and Goldberg personality questionnaire (Goldberg, 1999). Results: Based on the results the proposed model had a good fitness. Neuroticism personality traits were directly positive predictors, and tasking were directly negative predictors of drug abuse tendency (p<0/05).self-esteem was a direct negative predictor of drug abuse tendency (p<0/05). Neuroticism personality traits with the mediating role self-esteem was negative predictors of drug abuse tendency (p<0/05). Conclusion: So, personality traits directly and through self-esteem affects the drug abuse tendency. (اصلاح
خلاصه ماشینی:
مـک کری ٦ و همکـاران (٢٠٠٢)، بـا اســـتفاده از تحلیل عاملی به این نتیجه رســـیدند که میتوان بین تفاوت های فردی در خصــوصــیات شــخصــیتی پنج عامل عمده را منظور نمود: روان رنجوری ٧، کــه بــه تمـایـل برای تجربـه اضـــطراب ، تنش ، ترحم جویی، خصـــومــت ، تکانشــگری، افســردگی و عزت نفس پایین برمیگردد؛ برونگرایی ٨ به تمایل فرد برای مثبت 1 .
هـدف پژوهش ، ارائــه الگویی مفهومی از اثر ویژگیهای شــخصــیتی و عزت نفس بر گرایش به ســوءمصــرف مواد در افراد معتاد تحت درمـان بوده اســـت .
همچنین بـا توجـه بـه نتایج پژوهش مشــخص اســـت که بین ویژگیهای شـــخصـــیتی وظیفه شـــناســـی، برون گرایی و گشـــودگی بــا عزت نفس رابطــه مثبـت و معنیداری وجود دارد (٠٠٥ (رجوع شود به تصویر صفحه) بـه طور کلی در کـار بـا برنامه آموس هر یک از شـــاخص های به دســـت آمده به تنهایی دلیل برازندگی یا عدم برازندگی مدل نیسـتند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) بحث و نتیجه گیری این پژوهش بـا هـدف تـدوین مـدل گرایش به ســـوءمصـــرف مواد با توجه به عزت نفس و / ویژگیهای شـخصـیتی انجام شـد.
نتـایج بـه دســـت آمـده از پژوهش های پیشـــین رابطه بین ویژگیهای شـخصـیتی و عزت نفس و تاثیر آن ها بر گرایش به سـوءمصـرف مواد را نشـان میدهند.
در نتیجه افراد دارای ویژگیهای شـــخصـــیتی متفاوت ، از میزان بهزیســـتی و ســـلامت روانی متفـاوتی برخوردارنـد و در نتیجـه میزان عزت نفس آنـان و گرایش بـه ســـمـت رفتـارهــای پرخطر نظیر مصــرف مواد در آنان متفاوت اســت .
میتوان انتظار داشــت افرادی که ویژگی شــخصــیتی روان رنجوری در آنان غالب تر اســت ؛ از میزان عزت نفس پـایین تری برخوردار بوده و گرایش به انجام رفتارهای پرخطر نظیر مصـــرف مواد در آنـان بالاتر اســـت .