چکیده:
تصدیق یک گزاره ریاضی، عموما برای دانش آموزان مشکل است؛ آن ها حتی بسیاری از مواقع، لزوم آن را درک نمی کنند. پیچیدگی هایی که در ماهیت ارزشمند استدلال و اثبات پنهان شده، اهمیت نحوه ی ارائه ی آن ها را در کتب درسی، بیشتر مشخص می کند. هدف از این مطالعه، تعیین میزان حضور انواع استدلال، به خصوص استدلال استنتاجی در کتاب های درسی ریاضی پایه های هفتم و هشتم می باشد. به این منظور از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بیشترین میزان استدلال، از جمله انواع سطوح استنتاج موجود در کتاب ها، در محتوای هندسی دیده می شود؛ البته استثناهای غیرمنتظره ای هم وجود دارد. در مجموع توزیع استدلال استنتاجی در فصول کتاب هفتم و هشتم یک دست و یکنواخت نیست، ولی فقر استنتاج در بیشتر فصل های مربوط به محتوای حساب و آمار و احتمالات دیده می شود. بعلاوه، برخلاف انتظار میزان استدلال های آزمایشی در کتاب هشتم، نه تنها کاسته نشده بلکه نسبت به کتاب هفتم حدود دو برابر است. در انتهای نوشتار حاضر، در مورد ملاحظاتی که برای تغییر تمرکز از استدلال استقرایی به استنتاجی باید در نظر گرفته شود، بحث می شود.
The verification of a mathematical statement is normally difficult for students; and they often face difficulty realizing its relevance and necessity. The hidden complexities in the valuable nature of reasoning and proof signal to the significance of the way of presenting them in textbooks. The aim of this study is to determine the role of reasoning, especially deductive reasoning in 7th and 8th grades mathematics textbooks which was fulfilled though a content analysis method. The results show that the highest amount of reasoning, including different kinds of deduction, is allocated to the geometric content, although unexpected findings are obtained as well. Generally speaking, deductive reasoning has not been distributed uniformly in the chapters of mathematics textbooks under study. The deficiency of deduction could be observed in many chapters related to arithmetic, probability and statistics. In addition, the experimental argumentation has been increased by two times surprisingly in the 8th grade textbook compared to that of 7th grade. At the end of the paper, some considerations are discussed that should be taken into account when addressing the shift of attention from inductive to deductive reasoning in these grades.
(
, 
, 
)
