چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی تاثیر سرمایه فکری بر هزینه سرمایه (به عنوان یکی از شاخص های رویکرد اقتصادی ارزیابی عملکرد) شرکت ها و بانک ها می پردازد و در آن، به منظور محاسبه سرمایه فکری از مدل ضریب ارزش افزوده فکری و همچنین برای محاسبه هزینه سرمایه از مدل گوردون استفاده شده است. در این پژوهش نمونه ای مشتمل بر۸۰ شرکت و بانک از مجموعه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ۳۸۰ مشاهده سال - شرکت در دوره زمانی ۱۳۸۹ الی ۱۳۹۳ مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین برای بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته، از مدل رگرسیون خطی ساده و برای انجام محاسبات و تحلیل داده ها از نرم افزارهای Excel و Spss و Eviews استفاده شده است. یافته های این تحقیق درخصوص گروه بانک ها نشان داد که رابطه ضریب کارایی سرمایه انسانی، ضریب کارایی سرمایه ساختاری و ضریب کارایی سرمایه فکری با هزینه سرمایه مثبت و معنی دار است و سرمایه فکری در بانک ها منجر به افزایش ارزش می شود. لیکن رابطه ضریب کارایی سرمایه به کار گرفته شده با هزینه سرمایه، صرفنظر از علامت ضریب همبستگی، معنی دار نیست. همچنین یافته های این تحقیق درخصوص مجموعه شرکت ها و بانک ها نشان داد که رابطه ضریب کارایی سرمایه انسانی، ضریب کارایی سرمایه فکری و ضریب کارایی سرمایه به کار گرفته شده با هزینه سرمایه صرف نظر از علامت ضریب همبستگی، معنی دار نیست. سرمایه فکری در مجموعه شرکت ها و بانک ها منجر به افزایش ارزش نمی شود، لیکن رابطه ضریب کارایی سرمایه ساختاری با هزینه سرمایه مثبت و معنی دار است. همچنین یافته های این پژوهش درخصوص رابطه ضریب ارزش افزوده فکری با ضریب کارایی سرمایه فکری در گروه بانک ها با ضریب همبستگی ۰.۹۹ بصورت مثبت و معنی دار و در گروه مجموعه شرکت ها و بانک ها با ضریب همبستگی ۰.۹۴ بصورت مثبت و معنی دار اثبات گردیده است. بدین معنی که سرمایه فکری هم در گروه بانک ها و هم در گروه مجموعه شرکت ها و بانک ها منجر به افزایش ضریب ارزش افزوده فکری می شود.
خلاصه ماشینی:
یافته های این تحقیق درخصوص گروه بانکها نشان داد که رابطه ضریب کارایی سرمایه انسانی ، ضریب کارایی سرمایه ساختاری و ضریب کارایی سرمایه فکری با هزینه سرمایه مثبت و معنی دار است وسرمایه فکری در بانکها منجر به افزایش ارزش می شود.
در تحقیق حاضر، با استفاده از متغیرهای مستقل سرمایه فکری و اجزای آن (شامل ضریب کارایی سرمایه به کارگرفته شده ، ضریب کارایی سرمایه انسانی و ضریب کارایی سرمایه ساختاری ) تاثیرپذیری میانگین موزون هزینه سرمایه ، از 1 Stewart (1997) 2Intellectual Capital 3 Intellectual Property 4Drucker (1993) متغیرهای مستقل مورد سنجش قرار گرفته است .
1 Value Added 2Intellectual Capital Efficiency(ICE) 3 Capital Employed Efficiency(ICE) 4Human CapitalEfficiency(HCE) 5 Structural Capital Efficiency(SCE) (به تصویر صفحه مراجعه شود) ۲-ضریب کارایی سرمایه به کارگرفته شده (CEE) نشان دهنده این است که چه میزان از ارزش افزوده شرکت از طریق سرمایه به کار گرفته شده به دست آمده است و از رابطه زیر محاسبه می گردد.
همچنین یافته های این تحقیق درخصوص مجموعه شرکت ها و بانکها نشان داد که رابطه ضریب کارایی سرمایه انسانی ، ضریب کارایی سرمایه فکری و ضریب کارایی سرمایه به کار گرفته شده با هزینه سرمایه صرفنظر از علامت ضریب همبستگی ، معنی دار نیست .
همچنین یافته های این تحقیق درخصوص مجموعه شرکت ها و بانکها نشان داد که رابطه ضریب کارایی سرمایه انسانی ، ضریب کارایی سرمایه فکری و ضریب کارایی سرمایه به کار گرفته شده با هزینه سرمایه صرفنظر از علامت ضریب همبستگی ، معنی دار نیست .