چکیده:
در این مقاله، الگوی نوایی عناصر حاضر در حوزةاضافه و کل ساخت اضافه در چهارچوب واج شناسی نوایی بررسی شده است. در این راستا، آزمایشی تولیدی که مشتمل بر سه جملة دارای ساخت اضافه بود، انجام شد و از دوازده گویشور فارسی زبان خواسته شد تا آن جمله ها را تولید کنند. صدای این گویشوران در محیطی آکوستیک ضبط شد و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. باید توجه داشت که هر یک از عناصر [+N] موجود در ساخت اضافه، به همراه واکة اضافة متصل به آن، منجر به ایجاد نواخت گونه ای از گروه واجی یعنی گروه واژهبست میشود (Hekmati, 2016). بر این مبنا، این پرسش مطرح شد که کل ساخت اضافه در چه سطحی از سلسله سطوح نوایی قرار خواهد گرفت. باید توجه داشت که سطح نرخ فرکانس پایة تکیة آخرین گروه واجیِ ساخت اضافه، نسبت به نرخ فرکانس پایة تکیة کلیة گروههای واژهبست حاضر در ساخت مورد اشاره پائین تر بود. این امر سبب میشود تا در مواردی که دیرکرد قلة هجا، سببِ حرکتِ قلة فرکانس پایة هجای تکیه بر به هجای بعد از آن گردد، کل ساخت اضافه به لحاظ نوایی به سطح گروه آهنگ انتقال یابد. چنین تحلیلی قادر به تبیین علت برجستگی شنیداری هر یک از عناصر حاضر در حوزة اضافه است. چرا که هر یک از گروههای واژهبست حاضر در حوزة اضافه تکیة دومین را جذب می کنند. بنابراین، آخرین واژة حاضر در این ساخت بهعنوان گروه واجی جاذب تکیة نخستین (گروه آهنگ) به شمار می رود.
خلاصه ماشینی:
در ایـن راسـتا، مقالـۀ حاضـر بـا پـذیرش دیـدگاه هـای کهنمویی پور (٢٠٠٣ ,Kahnemuyipour) به بررسی و توصیف الگوی نوایی ساخت اضافه در زبان فارسی خواهد پرداخت .
الگوی نوایی (H+L*) بـه ایـن معنـا اسـت کـه در اثـر فرآینـد دیرکرد قلۀ هجا محمل تکیۀ گروه واژه بست که با علامت ستاره از دیگر هجاها متمایز می شود، در سطح فرکانس پایۀ پایین تری نسبت به هجای پس از خود قرار گرفته است .
در این راستا، پرسش اصلی این گونه طرح خواهد شد که آیا تظاهر نحوی ساخت اضافه مستلزم نگاشت آن ساخت به سطح نوایی دیگری به جز گروه واجی است ؟ به بیان دیگـر، آیـا کـل ساخت اضافه به یک گروه آهنگ نگاشـته مـی شـود و گـروه هـای واجـی گونـاگون (هـر یـک از واژه های موجود در حوزة اضافه به همراه واژه بست کسرة اضافۀ متصل به آن ها) در کنار یک دیگر سطح گروه آهنگ را به وجود می آورند؟ چنان چه کل ساخت اضافه به گروه آهنگ نگاشته شود، 1 انتظار داریم که به لحاظ آوایی ، هستۀ آخرین گروه واجی فرکانسی دستخوش فرآیند افت پایانی شده و در نهایت به نواخـت مرزنمـای %L خـتم شـود ( ;١٩٨٨ ,Pierrehumbert and Beckman (Truckenbrodt, 1995 ٦.
در این پژوهش ، به پیـروی از حکمتـی (٢٠١٦ ,Hekmati) گروه واجی به عنوان واج گونۀ نوایی ١ هم برای گروه واژه بسـت و هـم بـرای گـروه واجـی در نظـر گرفته شده است .