چکیده:
مقوله «حرکت» در زبانهای گوناگون، میتواند با استفاده از فعلهای حرکتی بیان شود که نحوه رمزگذاری آن در زبانهای گوناگون تفاوت دارد. هدف پژوهش حاضر، مقایسة فعلهای حرکتی در دو زبان فارسی و انگلیسی است. در این راستا، از دیدگاه شناختی و ردهشناختی تالمی (Talmy, 2000b) در پیوند با زبانهای فعل- محور و قمر- محور بهره گرفته شده است. به باور وی، ﻗﻤر، ﻣﻘﻮلة دﺳﺘﻮری هر سازهای، ﻏﻴﺮ از متمم گروه اﺳﻤﻲ ﻳﺎ ﮔﺮوه ﺣﺮفاﺿﺎﻓﻪای ﻫﻤﺮاه ﻓﻌﻞ است ﻛﻪ ﺑﺎ رﻳشة ﻓﻌﻞ راﺑﻄﻪ ﺧﻮاﻫﺮی دارد. به این منظور، بر اساس پیکره مرتب شدة افعال حرکتی ازکیا (Azkia, 2012) 360 فعل حرکتی گردآوری شدند که 180 فعل به فارسی و 180 فعل به انگلیسی، تعلق داشتند. این فعلهای حرکتی با استفاده از فرهنگهای دوزبانه و یکزبانه (آریانپور، آکسفورد، و عمید) در بافت جمله بررسی و ترجمه شدند. سپس از جنبة فعل- محور یا قمر- محور بودن، نحوه تقسیم بندی عناصر معنایی و قمر غالب با یکدیگر مقایسه شدند. یافتههای پژوهش نشان دادکه زبان فارسی بر خلاف زبان انگلیسی، گرایش بیشتری به سوی قمر- محور بودن دارد. قمر غالب در زبان فارسی، قمر حالت و در انگلیسی، قمر جهت است. در نهایت، عناصر معنایی زبان فارسی به نسبت زبان انگلیسی، قمر- محورتر عمل میکنند و هر یک از این دو زبان، دستهبندی ویژة خود را در ارتباط با نظریه تالمی دارند.
خلاصه ماشینی:
مقایسۀ افعال حرکتی در دو زبان فارسی و انگلیسی 1 از دیدگاه شناختی و رده شناختی 2 نجمه اسلامی پور محمدحسین شرف زاده ٣ تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٠٤/٢٦ تاریخ پذیرش : ١٣٩٧/٠٦/٠٣ چکیده مقولۀ «حرکت » در زبان های گوناگون ، میتواند با اسـتفاده از فعـل هـای حرکتـی بیان شود که نحوه رمزگذاری آن در زبـان هـای گونـاگون تفـاوت دارد.
در این راستا، از دیدگاه شناختی و رده شناختی تالمی (b٢٠٠٠ ,Talmy) در پیونـد بـا زبان های فعل - محور و قمر- محور بهره گرفته شده است .
این پژوهش های ایرانی و غیر ایرانی ، به مقایسه بینازبانی دو زبان فارسی و انگلیسـی از دیـدگاه شناختی و رده شناختی بر اساس نظریه تالمی (b٢٠٠٠ ,Talmy) در مورد زبان هـای فعـل - محـور و قمر- محور نپرداخته اند.
در این ستون ها به ترتیب فعل ، معنای لغت نامه ای فعل ، نمونه ای از پیکره زبانی برای هر فعل (این مثـال هـا از فرهنـگ هـای اشـاره شـده و جمله های رایج در زبان محاوره گردآوری شده اند)، عنصر معنائی برجسـته و مهـم هـر فعـل ، قمـر، نوع قمر و قمر- محور یا فعل - محور بودن هر یـک از افعـال بـا توجـه بـه نظریـه تـالمی ( ,Talmy b٢٠٠٠) آورده شده است .
جهت نامشخص و مشخص در زبان فارسی و انگلیسی می تواند بـه صـورت قمر- محور و فعل - محور باشد.
The aim of this research is to compare the motion verbs in both Persian and English languages from the cognitive and typological perspectives based on the theoretical framework of Talmy (2000b) regarding the verb-framed and satellite-framed languages.