چکیده:
قرن ۲۱ قرن پسامدرن نامیده می شود و به تبع آن، یک مشخصه بارز پدیده های این عصر از جمله جنگ، ماهیت پسامدرن است. امروزه جنگ های بزرگ به رغم ظاهر کلاسیک، در جبهه های ناهمتراز و مردمی شکل می گیرد و نبردهای نامنظم در این آوردگاه ها، موفقیت یا شکست نهایی جنگ ها را تعیین می کند. انواع جنگ با عنایت به راهبرد، تاکتیک، تکنیک، فضا و زمان، از یکدیگر متمایز میشوند. بنابراین، به تناسب تغییر و تفاوت عناصر مزبور میتوان شاهد تغییر و تفاوت ماهیت جنگ و انواع آن بود .مشخصه ماهوی دوران پسامدرن یعنی نسبیت، سیالیت و تکثر به پدیده جنگ این دوران نیز تسری یافته و باعث ظهور نوع جدید جنگ به نام جنگ ترکیبی شده است که صفت ترکیبی آن ،حکایت از حضور مولفه های انواع جنگ های قدیم و جدید، کلاسیک و مدرن ،نرم و سخت و نیمه سخت، از حیث ابزار، روش، اصول و قواعد مربوطه در این جنگ دارد که کاربرد عملیات روانی، اقدامات سایبری، دیجیتال و رسانه ای، حملات نامنظم، اقدامات چریکی، عملیات تروریستی و...، گویای جلوه های ابعاد گوناگون آن است. به بیان دیگر ،جنگ ترکیبی، پدیده ای پسامدرن در فضای پسامدرن امروزی است. سوال مقاله حاضر این است که خصوصیت ماهوی جنگ نوظهور ترکیبی چیست؟ پاسخ به پرسش مزبور با روش تحلیلی- کتابخانه ای این شد که: جنگ ترکیبی یک جنگ آنارشیستی ژله ای پسامدرن با مشخصات ماهوی سیالیت و نسبیت در دکترین، راهبرد، تاکتیک و تکنیک است.
خلاصه ماشینی:
مشخصه ماهوی دوران پسامدرن یعنی نسبیت ، سیالیت و تکثر به پدیده جنگ این دوران نیز تســری یافته و باعث ظهور نوع جدید جنگ به نام جنگ ترکیبی شده است که صفت ترکیبی آن ، حکایت از حضور مؤلفه های انواع جنگ های قدیم و جدید، کلاسیک و مدرن ، نرم و ســخت و نیمه سخت ، از حیث ابزار، روش ، اصول و قواعد مربوطه در این جنگ دارد که کاربرد عملیات روانی ، اقدامات سایبری ، دیجیتال و رسانه ای ، حملات نامنظم ، اقدامات چریکی ، عملیات تروریســتی و ...
ضمن بررســی انواع جنگ ها و ویژگی های هر یک از آن ها در نســل های مختلف جنگ ، مشخص شــد که جنگ ترکیبی ، نوع پیچیده و پیشرفته جنگ اســت که به دلیل وجود تهدیدات نوین ، شــناخت و راهبردســازی عملیاتی آن ، ضرورت مضاعف دارد و شــناخت جنگ ترکیبی ، به دلیل پیچیدگی فضای جنگ و افزایش ضریب فریب در جهان نوین ، اهمیت فزاینده می یابد؛ زیرا دشمنان با عبرت از گذشته ، می کوشند تا این آوردگاه فرانوین را تحت سلطه خود درآورند.
کتاب جنگ ترکیبی : رویکرد انعطاف پذیر غیرمســتقیم به تغییر رژیم )٢٠١٥ ,Korybko( به این موضوع اشــاره دارد که بیش از دو هزار ســال پیش ، سان تزو۱ استراتژیست نظامی چین باستان ، جنگ غیرمســتقیم را یکی از کارآمدترین راه های مبارزه با دشمن دانست ؛ زیرا به حریف اجازه می دهد برای شکســت دشــمن خود، بدون مقابله مستقیم با دشمن ، وارد رویارویی با صرفه جویی در منابع شــود.